ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم (کوفه ۲۱۳ـ بغداد ۲۷۶ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ابن قُتَیْبه، عبدالله بن مسلم (کوفه ۲۱۳ـ بغداد ۲۷۶ق)

عبدالله بن مسلم بن قتیبه
زادروز کوفه ۲۱۳ق
درگذشت بغداد ۲۷۶ق
ملیت عراقی ایرانی تبار
نام‌های دیگر ابی محمد جبلی
شغل و تخصص اصلی تذکره نویس
شغل و تخصص های دیگر مورخ، ادیب، لغوی
آثار ادب الکاتب؛ عیون الاخبار؛ الشعر و الشعراء؛ کتاب‌المعارف؛ تاویل مشکل القرآن
گروه مقاله ادبیات عرب

(ابومحمد عبدالله‌ بن‌ مسلم‌ دینوری‌ مروزی یا ابی محمد جبلی، معروف به ابن قتیبه دینوری) مورخ، ادیب، لغوی و تذکره‌نویس ایرانی‌تبار. از اعاظم نثرنویسان، به زبان عربی، در موضوعات دینی و دنیوی است. در کوفه دانش آموخت و بیست سال در ایران، در شهر دینور، قاضی بود. پس از ۲۵۷ق، در بغداد اقامت گزید و پیشوای مدرسۀ نحو بغداد شد. او در تاریخ ادبیات عربی و الهیات اسلامی ازجمله فلسفه و کلام صاحب آثاری معتبر است. از مهم‌ترین تألیفات اوست: ادب الکاتب، برای منشیان، عیون الاخبار، تذکره‌ای مرکب از شعر و نثر و ترکیبی از مواد عربی و فارسی و یونانی، به منظور تعلیم اخلاق و تلذذ ادبی، الشعر و الشعراء، دربارۀ شاعران متقدم و محدثان؛ کتاب المعارف؛ تأویل مشکل القرآن، در تاریخ زبان عربی و بلاغت و ایجاز قرآن؛ المعانی الکبیر، دربارۀ شعر متقدمان. وی از علاقه‌مندان خاندان امامت به‌ویژه علی (ع) بوده است.