ابوالحسن سیمجور

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
ابوالحسن سیمجور
درگذشت ۳۷۸ق
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی دولتمرد
لقب ناصرالدوله
گروه مقاله تاریخ ایران

ابوالحسن سیمْجُور ( ـ۳۷۸ق)

(یا: امیر ابوالحسن محمد بن ابراهیم‌بن سیمجور) امیر قهستان، سپهسالار و حاکم خراسان و از امرای مشهور سامانیان. ابوالحسن در ۳۴۷ق، در زمان‌ عبدالملک‌ بن‌ نوح‌ سامانی،‌ به‌ سپهسالاری‌ خراسان‌ رسید، اما در جمادی‌ الاخر ۳۴۹ق، به‌سبب‌ ستم‌ و سخت‌گیری‌ بر مردم‌ خراسان‌ عزل‌ شد. چون‌ منصور بن‌ نوح‌ به‌ امارت‌ نشست‌، ابوالحسن‌ سیمجور را در ذیحجۀ‌ ۳۵۰ق، بار دیگر به‌ سپهسالاری‌ گمارد. وی‌ در این‌ نوبت‌ به عدالت‌ با مردم‌ رفتار کرد. ابوالحسن‌ سیمجور در اواخر ۳۵۶ق، به‌ دستور امیرمنصور همراه‌ وشمگیر زیاری‌ برای‌ نبرد با آل‌بویه‌ به‌ ری‌ لشکر کشید، اما با مرگ‌ وشمگیر (محرم‌ ۳۵۷ق) وی‌ نیز به‌ نیشابور بازگشت‌. در ۳۶۱ق، به‌ کوشش‌ ابوالحسن‌ سیمجور، سامانیان‌ و آل‌بویه‌ صلح‌ کردند. ابوالحسن‌ در زمان‌ امیر نوح‌ بن‌ منصور نیز در مقام‌ خود باقی‌ ماند و دختر امیر را به زنی‌ گرفت‌ و به‌ «ناصرالدوله»‌ ملقب‌ شد و ولایتی‌ افزون‌تر یافت. چندی‌ بعد (۳۷۱ق) ابوالحسین‌ عُتْبی‌ وزیر، ابوالحسن‌ سیمجور را به‌سبب‌ مخالفتش‌ با وزارت‌ خویش، از سپهسالاری‌ برکنار کرد و وی ناگزیر به‌ قهستان‌ از اقطاع‌ خاندان‌ خود، رفت‌. پاره‌ای‌ روایات‌ برکناری‌ وی‌ را به‌سبب‌ سازش‌ با دشمن‌ (آل ‌بویه‌) دانسته‌اند. ابوالحسن‌ سیمجور در همان سال،‌ به‌ دستور نوح‌ به‌ سیستان‌ رفت‌ تا آن‌ ولایت‌ را به طاعت‌ درآورد. وی‌ با امیر سیستان‌ ساخت‌ و تظاهر به‌ فتح‌ دژ ارک‌ کرد. ابوالحسن‌ سیمجور در ۳۷۲ق، با توطئه‌ای‌ عتبی‌ را از میان‌ برد و در ۳۷۳ق عبدالله‌ بن‌ محمد عُزَیر وزیر، وی را باز سپهسالار کرد و پس‌ از چندی‌ کشمکش‌ با تاش‌ بر خراسان‌ مستولی‌ گشت‌. ابوالحسن‌ سیمجور پس‌ از حدود ۳۰ سال‌ امارت‌ و سپهسالاری‌ درگذشت‌. وی‌ را مردی‌ با تجربه‌ و زیرک‌ و سیاستمدار دانسته‌اند. او کتابی‌ به‌ فارسی‌ در آداب‌ الملوک ‌نوشته‌ است‌.