ابوطالب خان اصفهانی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اَبوطالِب‌خان اصفهانی (لکهنو ۱۱۶۶ـ ۱۲۲۰ق)

ابوطالب خان اصفهانی
زادروز لکهنو ۱۱۶۶ق
درگذشت ۱۲۲۰ق
ملیت ایرانی‌تبار هندوستانی
شغل و تخصص اصلی سفرنامه‌نویس، مورخ و تذکره‌نگار
شغل و تخصص های دیگر ادیب، مصحح و شاعر
آثار تذکرۀ خلاصة‌الافکار؛ لب‌السّیر و جهان‌نما که تاریخچۀ عمومی جهان است؛ تفضیح‌الغافلین در تاریخ اوده؛ دیوان قصاید و غزلیات و رباعیات؛ رسالۀ منظوم معراج‌التّوحید در هیئت؛ مسیر طالبی فی بلاد افرنجی (کلکته، ۱۲۲۸ق)؛ تصحیح دیوان حافظ (۱۲۰۶ق)؛ رساله در علم عروض.
گروه مقاله ادبیات فارسی

سفرنامه‌نویس، مورخ، ادیب، تذکره‌نگار، مصحح و شاعر ایرانی‌تبار هندوستانی. در ۱۱۷۰ق با خانواده‌اش به مرشدآباد بنگاله کوچید و به دربار نواب بهادر مظفر جنگ راه یافت. در ۱۱۸۹ق به لکهنو رفت و مأمور دیوانی شهر اتاوه و چند ناحیۀ دیگر شد. پس از برکناری (۱۱۹۰ق)، چندی به خدمت انگلیسی‌ها درآمد و مأموریت‌هایی برای آنان‌ انجام داد و در ۱۲۰۲ق به کلکته کوچید. در ۱۲۱۳ق به دعوت دوستی اسکاتلندی به انگلستان و سپس به فرانسه و ایتالیا رفت و در بازگشت به کلکته، از جزیرۀ مالت، ازمیر، استانبول و بغداد (۱۲۱۷ق) دیدن کرد. در اواخر عمر مأمور مالیات بخش‌هایی از بوندلکهند بود. ابوطالب به فارسی نیز شعر سروده است. از آثارش: تذکرۀ خلاصة‌الافکار؛ لب‌السّیر و جهان‌نما که تاریخچۀ عمومی جهان است؛ تفضیح‌الغافلین در تاریخ اوده؛ دیوان قصاید و غزلیات و رباعیات؛ رسالۀ منظوم معراج‌التّوحید در هیئت؛ مسیر طالبی فی بلاد افرنجی که گزارش سفرها و معروف‌ترین اثر اوست (کلکته، ۱۲۲۸ق)؛ تصحیح دیوان حافظ از روی دوازده نسخۀ دست‌نویس که آن را در کلکته به چاپ رسانده است (۱۲۰۶ق)؛ رساله در علم عروض.