اتانول
اِتانول (ethanol)
(یا: اتیل الکل[۱]؛ C۲H۵OH) الکل موجود در آبجو، شراب، ودکا، و سایر مشروبات الکلی. در حالت خالص، مایعی بی‌رنگ با بوی مطبوع و امتزاج‌پذیر با آب و اتر[۲] است و در هوا با شعلۀ آبی کم‌رنگی می‌سوزد. بخار الکل با هوا مخلوطی منفجره تشکیل می‌دهد که از آن در موتورهای درون‌سوز پُرفشار[۳] استفاده می‌کنند. الکلِ طبیعی بر اثر تخمیر[۴] کربوهیدرات‌ها[۵] با یاخته‌های مخمّر تولید می‌شود. الکل صنعتی از جذب اتن[۶] (اتیلن[۷]) و ترکیب آن با آب یا بر اثر کاهش (احیا)[۸] اتانال[۹] در حضور کاتالیزگر[۱۰] تولید می‌شود و حلّالی با کاربرد وسیع است و به آن مواد سمی یا تهوع‌آور اضافه می‌کنند تا خورده نشود. اگرچه از الکل‌های دیگر کمتر سمی است، هرگاه غلظت آن در خون از پنج درصد بالاتر برود، سبب مرگ می‌شود. اتانول مادۀ اولیۀ[۱۱] تولید اتر، کلرال[۱۲]، و یدوفرم[۱۳] است. افزودن آن به بنزین[۱۴] سبب بهبود عملکرد موتور می‌شود. از آن به‌منزلۀ سوخت نیز استفاده می‌کنند، ازجمله در برزیل. برای این منظور، محصولات کشاورزی خاصی، نظیر نیشکر را کشت، و از آن به روش تخمیر اتانول تهیه می‌کنند. اتانول همچون حلال در ساخت ورنی‌ها و عطرها کاربرد فراوانی دارد، همچنین به منزلۀ نمونه‌های زیست‌شناختی، در تهیۀ اسانس‌ها و چاشنی‌ها و در بسیاری از داروها به مثابه گندزا و تنتور (تنور یُد) به‌کار می‌رود.