اسکندرخان شیبانی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اِسکندرخان شیبانی ( ـ۹۹۱ق)

امیرِ بخارا (حک: ۹۶۸ـ۹۹۱ق) از سلسله شیبانیان، فرزند جانی‌بیگ‌ بن خواجه‌علی پسر ابوالخیرخان. سال‌ها حاکم کرمینه بود. پسرش عبدالله‌خان در ۹۶۸ق عمویش پیر محمدخان را از حکومت بخارا برانداخت و پدرش را جانشین او کرد. در دوران وی سلطنت واقعی با عبدالله‌خان بود. اسکندرخان در ۹۷۴ق، عبدالله‌خان و عده‌ای دیگر از سرداران ازبک را برای دستگیری سلطان محمد میرزا پسر شاه طهماسب (شاه محمد خدابنده)، که برای حکومت عازم هرات بود، گسیل داشت. عبدالله‌خان پس از مدتی محاصره، از بیم حملات متقابل قزلباشان، محاصره را رها کرد و به ماوراءالنهر بازگشت. در سال‌های سلطنت او، یارمحمد حاجی‌طرخانی و پسرش جان‌محمد که براثر تسلط روس‌ها بر حاجی‌طرخان، دولت موروثی را از دست داده بودند، پس از مدتی اقامت در اورگنج، به دربار اسکندرخان پناه آوردند و او نیز دخترش زهرا خانم را به عقد جان محمد درآورد. باقی محمدخان، مؤسس سلسله اشترخانی بخارا، فرزند این دو نفر است. اسکندرخان ظاهراً بیش از ۹۰ سال زندگی کرد و پس از مرگ، او را در کنار مزار خواجه بهاءالدین نقشبند به خاک سپردند.