اشعث بن قیس کندی
اَشْعَث بن قَیْس کِنْدی (حضرموت ح ۱۲ قبل از بعثت ـ۴۱ق)
از بزرگان قبیله کِنْده و از چهره‌های حادثه‌ساز در تاریخ اسلام. وی قبل از ایمان‌آوردن به اسلام، به خونخواهی پدرش با قبیله بنی‌مراد به جنگ برخاست و به اسارت درآمد و از آن‌جایی‌که او از قبیلۀ پرنفوذ و ثروتمند کِنده بود فدیه‌اش را که ۳هزار شتر بود پرداخت و آزاد شد. اشعث (مرد ژولیده‌موی) لقب او بود. در ۹ق اشعث به همراه بزرگان کِنده به مدینه آمد و اسلام آورد، که البته اسلام آوردنشان دیری نپایید و در زمان پیامبر (ص) به مرتدان پیوستند. پس از درگیری اشعث با سپاهیان زیاد و شکست وی و حیله‌گری اشعث و امان‌گرفتن فقط برای خود و خانواده‌اش، از طرف قبیله کِنده به «عرف‌النار» به‌معنی پیمان‌شکن نامیده شد و مورد لعن و نفرین قبیله‌اش قرار گرفت. او را در اسارت به مدینه بردند ولی ابوبکر آزادش کرد و خواهر خود را به ازدواج با او درآورد گرچه بعداً پشیمان شد. از این به بعد او در اغلب جنگ‌ها ازجمله قادسیه و نبرد با سرکشان شام و عراق شرکت کرد ولی امام علی (ع) نسبت به او و اطرافیانش بی‌اعتماد بود. اشعث در زمان خلافت عثمان، عامل آذربایجان بود. امام بعد از به خلافت رسیدن و پس از واقعۀ جمل، از وی خواست که اموال آذربایجان را تسلیم کند و او از همین زمان به بعد مایل به پیوستن به معاویه بود اما اطرافیانش مانع شدند ولی اشعث با معاویه در مکاتبه بود. تا این‌که پس از جریان حَکَمیت که در ضمن آن مخالفت‌هایی با امام داشت، خستگی را بهانه کرد و از جنگ با معاویه سر باز زد. به گزارش برخی روایات او در توطئه شهادت حضرت علی (ع) توسط ابن ملجم نیز نقش داشت. چون او و خانواده‌اش از بزرگان قبیلۀ کِنْده بودند نفوذ بسیاری در کوفه داشتند. فرزند بزرگ او، محمد، حاصل ازدواجش با ام فروه خواهر ابوبکر، در دستگیری حجر بن عدی و یاران حضرت علی (ع) نقش فعال داشت. او از امیران مورد اعتماد ابن زیاد بود و در دستگیری و قتل هانی بن عروة و مسلم بن عقیل شرکت داشت. قیس، فرزند دیگرش پس از این‌که امام حسین (ع) را به کوفه دعوت کرد به شامیان پیوست و منکر مکاتبه خود با امام شد و همو بود که پس از شهادت امام (ع) جامه از تن آن حضرت ربود. جعده، دختر اشعث که با نیرنگ پدر به همسری امام حسن (ع) درآمد، نیز به فریب معاویه امام را مسموم کرد. این خانواده تا قرن ۳ق در کوفه، به نفع حاکمان وقت نقش داشتند و همواره به نیرنگ‌بازی شهره بودند و چون یکی از آنان خواست به خدمت امام صادق (ع) برسد، آن حضرت نپذیرفت. تاریخ مرگ اشعث پس از صلح امام حسن (ع) گزارش شده است.