اصطلاح

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اصطلاح (idiom)

گروهی از کلمات که معنای کلّ آن با معنای تک‌تک کلمات ‌آن گروه تفاوت دارد؛ (مثل «غزل خداحافظی را خواندن» به‌معنی «مردن»). بسیاری از اصطلاحات تنها در زبان عامیانه به‌کار می‌روند، مانند «دسته‌گل به آب دادن»؛ ولی برخی در گفتار رسمی نیز معمول‌اند، ازقبیل «مثل برگ خزان ریختن».

واژه‌های تشکیل‌دهندۀ یک اصطلاح بالنّسبه ثابت‌اند، یعنی نمی‌توان آنها را تغییر داد. مثلاً، در «غزل خداحافظی را خواندن» نمی‌توان واژه‌های مشابه دیگری را جانشین «غزل»، «خداحافظی» یا «خواندن» کرد؛ هرچند در معدودی از اصطلاح‌ها این امکان وجود دارد، چنان‌که به‌جای «زورتپان‌کردن» می‌توان گفت «زورچپان‌کردن».