اصول فلسفه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اصول فلسفه (Principia Philosophiae)

اصول فلسفه

کتابی در فلسفه، تألیف رنه دکارت، به زبان لاتینی، در ۱۶۴۴. ترجمۀ فرانسوی این اثر به قلم آبه کلودپیکو، با مقدمۀ خود دکارت سه سال بعد به چاپ رسید. دکارت اصول فلسفه را پس از گفتار در روش و تأملات در فلسفۀ اولی کامل‌ترین اثر خود در بیان مقاصد فلسفی‌اش می‌دانست. کتاب پس از نامۀ مؤلف به شاهزاده الیزابت، دختر ارشد فریدریک، شاه بوهم، در چهار بخش تدوین شده است؛ بخش نخست در اصول معرفت انسانی، درباب فلسفۀ اولی یا مابعدالطبیعه؛ بخش دوم در اصول اشیای مادی، درباب قوانین یا اصول طبیعت؛ بخش سوم دربارۀ جهان مرئی، درباب نحوۀ شکل‌گیری آسمان‌ها، ثوابت، اقمار، ستارگان دنباله‌دار و در مجموع همۀ مظاهر جهان؛ بخش چهارم دربارۀ کرۀ زمین، درباب ماهیت زمین و آب‌وهوا و آتش و آهن‌ربا و همۀ اجسامی که در زمین یافت می‌شود، نیز درباب نور و گرما و ثقل. دکارت در این اثر نیز اصل بنیادین خود را که همانا شک در همۀ امور، ولو برای یک‌بار، است تکرار می‌کند. درپی همۀ استنتاج‌های دکارت این بصیرت نهفته است که فیلسوف نباید چیزی را حقیقی بشمرد که حقیقت آن هنوز بر وی آشکار نشده است.