اعتمادالسلطنه، محمدحسن ( ـ۱۳۱۳ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اِعتمادالسّلطنه، محمّدحسن (1259 ـ۱۳۱۳ق)

محمدحسن اعتمادالسلطنه
زادروز 1259ق
درگذشت ۱۳۱۳ق
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی سیاستمدار
شغل و تخصص های دیگر مورخ
لقب صنیع الدوله
آثار تاریخ ایران- روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه - تاریخ منتظم ناصری
گروه مقاله تاریخ ایران
تصوير قلمي اعتمادالسلطنه که توسط ناصرالدين شاه کشيده شده است

(ملقب‌ به‌ صنیع‌الدوله) سیاستمدار و دانشمند دورۀ‌ ناصری‌. پسر حاج‌ علی‌خان‌ مراغه‌ای مشهور به «حاجب‌الدوله» بود و مدت‌ دوازده‌ سال‌ به‌ فراگیری‌ زبان‌ عربی‌، فرانسه‌ و آموزش‌های‌ نظامی‌ در مدرسۀ‌ دارالفنون‌ پرداخت‌ و از آن‌ پس‌ مناصب‌ عالی‌ نظامی‌، سیاسی‌ و فرهنگی‌ را طی‌ کرد. در ۱۲۷۵ق، به‌عنوان‌ نایب‌الایاله‌ و رئیس‌ قشون‌ خوزستان‌ و لرستان‌ منصوب شد و مدتی‌ نیز حکمرانی‌ شوشتر را برعهده‌ داشت‌. پس‌ از آن،‌ به‌ سمت‌ وابستۀ‌ نظامی‌ سفارت‌ ایران‌ در فرانسه‌ تعیین‌ شد و در آن‌جا به‌ تحصیل‌ علم‌ پرداخت‌ (۱۲۸۰ق). چهار سال‌ بعد به‌ ایران‌ بازگشت‌ و مترجم‌ مخصوص‌ ناصرالدین‌شاه‌ قاجار شد و لقب «صنیع‌الدوله»‌ گرفت و ادارۀ‌ روزنامه‌ها، دارالطباعه‌ (چاپخانه‌) و دارالترجمۀ‌ دولتی‌ به‌ او واگذار شد و در ۱۲۸۹ق، مسئول‌ ادارۀ نامۀ‌ دانشوران‌ و انطباعات‌ گردید. همچنین‌ عضو دارالشورای‌ دولتی‌ (۱۲۹۹ق)، از فعالان‌ انجمن‌ جغرافیای‌ پاریس‌ (۱۳۰۰ق) و عضو انجمن‌ آسیایی‌ پاریس‌، لندن‌ و روسیه‌ (۱۳۰۳ق) و وزیر انطباعات بود. وی‌ موفق‌ به‌ دریافت‌ لقب‌ اعتمادالسلطنه‌ گردید و همواره‌ در سفرها همراه‌ شاه‌ بود. او طرفدار اصلاحات میرزا حسین‌‌خان‌ سپهسالار بود و مدتی‌ مدیریت‌ مکتب‌ مجانی‌ را برعهده داشت که‌ سپهسالار‌ تأسیس‌ کرده بود‌. اعتمادالسلطنه‌ را پس از مرگ در نجف‌ اشرف‌ دفن‌ کردند. ازجمله‌ آثار مهم‌ اوست: تاریخ ایران، روزنامۀ‌ خاطرات‌ اعتمادالسلطنه‌، تاریخ‌ منتظم‌ ناصری‌، مرآت‌ البلدان‌ ناصری، مطلع‌الشمس، دُررالتیجان، التدوین‌ فی جبال شروین، خیرات‌ حسان‌، و المآثر و الآثار .