افسون زدایی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اَفسون‌زُدایی (disenchantment)

اصطلاح ماکس وبر، به‌معنی ریشه‌کن‌کردن ارزش‌ها، عواطف، و سنت‌ها به سود محاسبۀ سرد عقلانیِ مبتنی بر رابطۀ صرف وسیله و هدف. به نظر وبر[۱] این روند مستلزم اجتماعی است که دانش را با هدف مهار و هدایت جهان به‌کار می‌گیرد، هرچند نتیجۀ بالفعل آن چه‌بسا قفس تنگ مدیریت دیوان‌سالارانه[۲] باشد. امروزه اصطلاح افسون‌زدایی بیشتر به‌معنی حذف و زدودن رمز و راز باورهای دینی و اسطوره‌ای و ابتناء آن‌ها بر عقلانیت و یا حتی علم‌گرایی صرف است.

 


  1. Weber
  2. bureaucratic management