اقرار

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۳ توسط DaneshGostar (بحث | مشارکت‌ها) (جایگزینی متن - '\\1' به '<!--1')
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

اِقرار

(یا: اعتراف) اعلام یا خبردادن از حقی به نفع دیگری و به ضرر خود، یا پذیرفتن مسئولیت ارتکاب جرم. جایگاه و اثر اقرار در امور مدنی و دعاوی حقوقی با آثار اقرار در امور کیفری متفاوت است. در دعاوی حقوقی، اگر کسی اقرار به امری نماید که دلیل ذیحق‌بودن طرف او باشد، درواقع کاشف از حقانیت طرف اوست و دلیل دیگری برای ثبوت آن لازم نیست (مادۀ ۲۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی). اقرار ممکن است به لفظ باشد یا با اشاره و رفتار. برای این‌که اقرار دلیل محسوب شود، اقرارکننده باید بالغ و عاقل باشد و با قصد و اختیار اقرار نماید و انکار پس از اقرار، مسموع نیست، مگر ثابت شود اقرار مبتنی بر اشتباه یا غلط بوده است (مواد ۱۲۵۹ الی ۱۲۸۳ قانون مدنی). اقرار قائم به شخص است و قابل توکیل نیست (تبصرۀ ۲ مادۀ ۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی). اقرار متهم در امور کیفری، فی‌نفسه دلیل نیست و برای محکومیت او کافی نیست، بلکه قاضی باید به سایر ادله رسیدگی کند و اقرار متهم را در پرتو قراین و امارات و اوضاع و احوال پرونده ارزیابی کند (مادۀ ۱۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری) در امور کیفری نیز، بلوغ و عقل و اختیار شرط صحت اقرار است و در حدود و قصاص اقرار متهم شرایط و اعتبار خاصی دارد، مثلاً در جرم قتل و محاربه و افساد فی‌الارض یک‌بار، و در سرقت و شرب خمر دو بار اقرار لازم است که باید عندالحاکم (نزد قاضی واجد شرایط) باشد تا بتواند مستند حکم دادگاه قرار گیرد. طبق اصل ۳۸ قانون اساسی: هر گونه شکنجه برای گرفتن اقرار یا کسب اطلاع ممنوع است. اجبار شخص به شهادت، اقرار یا سوگند مجاز نیست و چنین شهادت و اقرار و سوگندی فاقد ارزش و اعتبار است و طبق مادۀ ۵۷۸ قانون مدنی ایران برای هر یک از مستخدمان و مأموران دولتی قضایی و غیرقضایی که از این اصل تخلف کنند، و برای اجبار متهمی به اقرار او را اذیت و آزار بدنی نمایند، علاوه بر قصاص و دیه مجازات حبس شش ماه تا سه سال پیش‌بینی شده است. اعتبار اقرار و اعتراف در نظام‌های مختلف حقوقی متفاوت است. به‌علاوه دادگاه دارای اختیار قانونی نپذیرفتن اعتراف است. اعتراف به گناه در سنت کلیسایی، بخشی از شعائر توبه است که پشیمانی از گناه را نشان می‌دهد و هدف از آن بازگشت به‌سوی رحمت پروردگار است. برخی از مسیحیان نزد کشیش، در مقام نماینده خدا در روی زمین، اعتراف می‌کنند، ولی برخی دیگر ترجیح می‌دهند بدون وساطت کشیش، مستقیماً نزد خدا اعتراف کرده و از او طلب بخشایش کنند.