انساب الاشراف

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اَنسابُ‌الاَشراف
کتابی به عربی در انساب بزرگان عرب و تاریخ قرن اول اسلام از احمد بن یحیی بَلاذُری. این کتاب، تنها نسب‌نامه نیست، بلکه یک دوره تاریخ قرن ۱ق، بر مبنای «اخبار و انساب» عرب است، اما گاه به مناسبت از غیرعرب‌ها نیز یاد کرده و حتی عنوانی به آن‌ها اختصاص داده است. مانند ابومسلم خراسانی، ابن مقفع و سُنباد. بلاذری گرچه با دربار عباسی پیوند داشت، اما اخبار کم و بی‌اهمیتی از خلفای این سلسله پس از مهدی عباسی (۱۵۸ـ۱۶۹ق) به‌دست می‌دهد. وی از گفته‌ها و نوشته‌های کسانی چون واقدی، ابن سعد، ابن اسحاق، ابومخنف، طبری، و هشام بن محمد کلبی یاد کرده و بدین‌ترتیب می‌توان به طبقات راویان و مورخان پیش از او آگاهی یافت. وی تنها به نقل روایت بسنده نمی‌کند، بلکه گاه از میان چند روایت یکی را ارجح می‌داند و از این‌رو این کتاب را می‌توان از نخستین آثار در زمینۀ تاریخ‌نگاری ترکیبی در میان مسلمانان به‌شمار آورد که بعدها نزد مورخانی چون عزالدین بن اثیر (۵۵۵ـ۶۳۰ق) به اوج خود رسید. مجلدات سیزده‌گانۀ این کتاب به کوشش سهیل زکار و ریاض زرکلی به‌چاپ رسیده است.