بابان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بابان

طایفۀ بزرگ و قدیمی کُرد، از طوایف شهروز، در کردستان عراق، زیر نظر والی عثمانی بغداد یا دولت ایران. سرزمین بابان‌ها حدود ۱۰‌هزار کیلومتر مربع مساحت داشت. قدرت جنگی این مردم در اوایل قرن ‌۱۱ق، بالغ بر ۴‌هزار مرد جنگجو بود. پس از مرگ خضربیگ، در سال‌های اول سلطنت شاه‌عباس، حکومت موروثی بابان‌ها ساقط شد، اما در ۱۰۱۷‌ق دوباره احیا شد. حکومت بابان تا ۱۲۶۵‌ق‌/‌۱۸۴۹‌م یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های سیاسی کردان عراق بود. این حکومت چندین‌بار برضد صفویان و دولت نادرشاه شورید و مدتی از متحدان آزادخان افغان بود. این سرزمین در ۱۱۹۲‌ق به اشغال قوای زندیه درآمد و دوباره در اختیار دولت عثمانی قرار گرفت. مناسبات دولت قاجاریه با حکومت بابان، موجب بعضی جنگ‌ها میان دولت‌های ایران و عثمانی و همچنین میان ایران و بابان‌ها شد. دولت عثمانی در ۱۲۶۵‌ق عبدالله پاشا بابان را برکنار کرد و حکومت موروثی ۲۰۰‌سالۀ بابان را برانداخت.