بدلیسی، شرف الدین (۹۴۲ـ۱۰۱۲ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۳ توسط DaneshGostar (بحث | مشارکت‌ها) (جایگزینی متن - '\\1' به '<!--1')
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

بِدْلیسی، شرف‌الدّین (۹۴۲ـ۱۰۱۲ق)

شرف الدین بدلیسی
زادروز ۹۴۲ ق
درگذشت ۱۰۱۲ق
ملیت ایرانی
نام‌های دیگر شرف خان بدلیسی
شغل و تخصص اصلی دولتمرد
آثار شرفنامه (تهران؛ ۱۳۴۳ش)

(یا: شرف‌خان بدلیسی) دولتمرد و مورّخ کرد. از عشیرۀ‌ روژکی‌ بود و اسلافش‌ حکومت‌ بِدْلیس‌ را به‌‌عهده‌ داشتند. در ۹۶۱ق، که‌ پدرش‌ از ملازمت‌ شاه‌ کناره‌ گرفت‌، عشیرۀ وی‌ از شاه‌ طهماسب‌ اول‌ صفوی‌ درخواست تا شرف‌الدین‌ جانشین‌ او شود. شاه‌، حکومت‌ سالیان‌ و محمودآباد، از توابع‌ شیروان،‌ را به‌ وی‌ سپرد. پس از درگذشت‌ شیخ‌ امیر بلباسی‌ وکیل‌ و سرپرست‌ او، شاه‌ طهماسب‌ او را به‌ محمدی‌ بیک‌، حاکم‌ همدان،‌ سپرد. در ۹۶۷، دوباره‌ به‌ امارت‌ روژکی‌ منصوب‌ شد و به فرمان‌ شاه‌، گیلان‌ را به کشتار تسخیر کرد. پس‌ از هفت سال‌، شاه‌ او را به‌ حکومت‌ شیروان‌ فرستاد. با درگذشت‌ شاه‌ طهماسب‌، شاه‌ اسماعیل‌ دوم‌ صفوی‌ او را از شیروان‌ فراخواند و ابتدا به‌ امیرالامرایی‌ کُردان‌ منصوب‌ کرد و بعد با شائبۀ‌ جانب‌داری‌ او از سلطان‌ حسین‌ میرزا، به‌ او بدگمان‌ شد و حکومت‌ نخجوان‌ را بدو سپرد تا بدین‌سان از پایتخت‌ دور شود. بدلیسی‌ پس‌ از شانزده ماه‌ حکومت‌ نخجوان‌ به‌ دربار عثمانی‌ رفت‌ و سلطان‌ مراد سوم‌ عثمانی‌ به‌واسطۀ خسروپاشا، منشور ولایت‌ بدلیس‌ را به‌‌وی‌ سپرد. سرانجام‌ در ۱۰۰۱ق، به‌‌سبب‌ مداخله‌ در حوزۀ‌ قدرت‌ امیرقوان‌، مورد مؤاخذۀ‌ باب‌ عالی‌ قرار گرفت‌. در ۱۰۰۵ق، حکومت‌ بدلیس‌ را به‌ پسرش‌، شمس‌الدین‌ بیک،‌ سپرد. شرفنامه در تاریخ مفصل امیران و حاکمان طوایف کُرد به فارسی (تهران، ۱۳۴۳ش) از آثار اوست‌.