بقالی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بقّالی

(در لغت به‌معنی سبزی‌فروش و غله‌فروش) از مشاغل سنتی در ایران، خواربارفروشی (در معنی خُرده‌بارفروشی) که در آن بیشتر مایحتاج خوراکی (جز نان) و مواد اولیۀ غذایی مردم، مانند لبنیات، حبوبات، روغن، آرد، برنج، قند، چای، شکر، مواد چاشنی غذا، خشکبار، خرما، سرکه، آبغوره، زرشک پلویی، شیره و نیز انواع میوه به فروش می‌رسید. پیشۀ بقالی، که جز در شهرها و قصبه‌های کوچک، رفته‌رفته در حال فراموشی است و جای خود را در شهرهای بزرگ به سوپرمارکت‌ها و میادین تره‌بار دولتی داده است، در ایران پیشینه‌ای کهن دارد. بقال می‌بایست ریز و درشت مایحتاج روزانۀ مردم را بشناسد و آن‌ها را تهیه کند و بر خوب و بد اجناس آگاهی یابد و از تحولات قیمت‌ها باخبر باشد. ترتیب اجناس در بقالی‌های سنتی چنان بود که در جلو در دکان اجناس ارزان‌قیمت‌تر نهاده می‌شد که اگر دست دزدی بدان رسید، ضرر کمتری متحمل بقال شود. در وسط دکان پیشخوان و ترازو و چرتکه و نشیمنگاه بقال جای داشت و در پشت سرش اجناس گران‌قیمت‌تر بود. بقالان پیش از کاسبان دیگر، جز نانوایان (← نانوایی)، دکان‌های خود را می‌گشودند و دیرتر از همه نیز می‌بستند. یکی از شیوه‌های معامله در بقالی نسیه‌بَری بود، بدین‌صورت که مشتریان هرچه می‌خواستند، اگر خوش‌حساب بودند، می‌بردند و ماهانه یا هفتگی حساب خود را می‌پرداختند.