بهمیی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بَهْمَئی

تصويري از زنان ايل بهمئي

ایل لر کهکیلویه، از گروه لیراوی کوه، منقسم به دو دستۀ گرمسیری و سردسیری، متشکل از سه طایفۀ بزرگ به نام‌‌های احمدی، محمدی و علاءالدین، بالغ بر ۳,۷۵۴ خانوار چادرنشین. سردسیر این مردم در کوهستان شمالی خاک بهمئی و گرمسیرشان در جانکی گرمسیری بختیاری و رامهرمز و جنوب خاک بهمئی قرار دارد. هزاران نفر از این مردم طی قرون اخیر در اراضی گرمسیری و بخشی از اراضی پایین‌دست منطقۀ سردسیری اسکان یافته‌اند. فاصلۀ متوسط میان سردسیر و گرمسیر بهمئی‌ها نزدیک ۱۰۰ کیلومتر است. قلعۀ اعلا، مرکز بهمئی گرمسیری و قلعۀ دیشموک، کرسی بهمئی سردسیری است. ملاقیصر نریمیسا/نورالدین موسی جد حکام موروثی بهمئی در قرون اخیر، معاصر فتحعلی‌شاه قاجار می‌زیست. بهمئی‌ها در شورش محمدتقی‌خان چهارلنگ بختیاری علیه محمدشاه قاجار شرکت داشتند و غالباً با ایل طیبی در جنگ بودند. رقابت خانزادگان بهمئی سبب تقسیم حکومت طوایف شد و تعداد کلانتران مستقل ایل را در دورۀ پهلوی دوم به هشت خانواده رسانید. بهمئی‌ها در ۱۳۱۶ش در اعتراض به تعدیات نظامیان و مجریان برنامۀ خلع سلاح شوریدند. پس از شکست شورش، ده‌ها نفر از سران بهمئی اعدام شدند. محمدعلی‌خان خلیلی پس از شهریور ۱۳۲۰ش از تهران به کهکیلویه گریخت.