بوردیو، پیر (۱۹۳۰ـ۲۰۰۲)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بوردیو، پیِر (۱۹۳۰ـ۲۰۰۲)(Bourdieu, Pierre)

پیر بورديو

جامعه‌شناس نامدار فرانسوی که در کارش از روش‌های بسیاری از رشته‌ها، از فلسفه و نظریۀ ادبی گرفته تا جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی، بهره‌ برده است. در مشهورترین اثرش تمایز نقد اجتماعی و داوری ذوقی کوشیده است قضاوت‌های هنری را با موقعیت‌های اجتماعی ارتباط دهد. بوردیو در پاریس فلسفه خواند و در جنگ استقلال الجزایر (۱۹۵۸ـ۱۹۶۲) که او سرباز ارتش فرانسه در آن کشور بود با پژوهش‌های قوم‌شناختی خود شالودۀ شهرتش را در جامعه‌شناسی فراهم آورد. در ۱۹۶۴ مدیر «مدرسۀ مطالعات عالی علوم اجتماعی»، در ۱۹۶۸ رئیس «مرکز جامعه‌شناسی اروپا» و از ۱۹۸۱ صاحب کرسی جامعه‌شناسی در «کولژ دو فرانس» شد. در ۱۹۹۳ مدال طلای مرکز ملی تحقیقات علمی را دریافت کرد. بوردیو مفهوم سرمایه را به مقولاتی مانند سرمایۀ اجتماعی، سرمایۀ فرهنگی، و سرمایۀ نمادین تسری داد و مدعی شد که فرد را نه طبقۀ اجتماعی او بلکه مقدار سرمایه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و نمادین تعریف می‌کند. در سیاست، بوردیو مدافع‌ کارگران در‌ برابر نفوذ رجال سیاسی و سرمایه‌داری نئولیبرال بود؛ اما چپ نیز او را دشمن‌اش تلقی می‌کرد و حزب سوسیالیست فرانسه گرایش او را «چپ بوردیویی» نام نهاد. این‌که به‌رغم آزادی ظاهری انتخاب در هنر، ترجیحات هنری مردم بستگی زیادی به جایگاه اجتماعی آن‌ها دارد، و این‌که ویژگی‌هایی از زبان (مثل لهجه)، به‌منزلۀ سرمایۀ فرهنگی، عامل مهمی در ترقی اجتماعی (نظیر ترفیع مقام یا افزایش حقوق) است از نتایج تجربی کار بوردیو بود.