بیانی کرمانی، عبدالله بن محمد (۸۶۵ـ هرات ۹۲۲ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بَیانیِ کرمانی، عبدالله بن محمّد (۸۶۵ـ هرات ۹۲۲ق)
(مشهور به: مروارید) دولتمرد، شاعر، خوشنویس و موسیقی‌دان ایرانی. پدرش از وزیران ابوسعید گورکانی و سپس حسین بایقرا بود. پدرش که امیر قطیف بحرین بود، چون در بازگشت از آن‌جا مرواریدهایی به تحفه نزد حسین بایقرا برد، به مروارید آوازه یافت. پس از او، عبدالله نیز به‌همین نام شهرت یافت. بیانی از جوانی ملازم حسین بایقرا بود و سپس به صدارت رسید. پس از چندی مهردار و امیر شد و به جانشینی امیرعلی‌شیر نوایی، بر فرمان‌ها و منشورها مهر می‌زد. خواجه عبدالله پس از مرگ بایقرا درویشی پیشه کرد و به کتابت قرآن پرداخت و وزارت شاه‌اسماعیل اول صفوی را نیز نپذیرفت. موسیقی‌دان و نوازندۀ قانون بود. از آثارش: منظومۀ تاریخ شاهی؛ شرف‌نامه/منشآت (۸۷۲ ـ۹۱۲ق) که مجموعۀ نامه‌ها و فرمان‌های حسین بایقراست و با ترجمۀ آلمانی و تفسیر هانس روبرت رومر چاپ شده است (ویسبادن، ۱۹۵۱)؛ مونس‌الاحباب که رباعیات صوفیانۀ اوست؛ منظومۀ ناتمام خسرو و شیرین؛ دیوان اشعار.