تاملات در فلسفه اولی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

تَأمُّلات در فلسفۀ اولی (Meditations de Prima Philosophia)
کتابی در فلسفه، نوشتۀ رنه دکارت، به زبان لاتینی، منتشرشده در ۱۶۴۱. مؤلف ترجمۀ فرانسوی آن را به قلم دوک دو لوین از نظر گذراند و اصلاح کرد و نام دقیقتر تأملات در فلسفۀ اولی که در آن‌ها وجود خداوند و تمایز حقیقی میان نفس و بدن انسان بهوضوح ثابت میشود را بدان داد. این ترجمه در ۱۶۴۷ به‌چاپ رسید. کتاب به «رؤسا و دانشمندان دانشکدۀ مقدس الهیات پاریس» تقدیم شده است. درپی مقدمهای در چرایی تقدیم‌نامه، «سخن مؤلف با خواننده» و سپس «خلاصۀ تأملات شش‌گانۀ ذیل» درج شده است. تأملات در شش «تأمل» تدوین شده است؛ تأمل اول، در اموری که ممکن است مورد شک واقع شود؛ تأمل دوم، در ماهیّت نفس انسان و در این­که شناخت نفس از شناخت بدن آسانتر است؛ تأمل سوم، دربارۀ خداوند، و اینکه وجود دارد؛ تأمل چهارم، در حقیقت و خطا؛ تأمل پنجم، پیرامون اشیای مادی و باز هم در اثبات وجود خداوند؛ تأمل ششم، در وجود اشیای مادی و مغایرت حقیقی میان نفس و بدن انسان. تأملات، بهخلاف گفتار در روش که به‌شیوهای حسبحال‌گونه نوشته شده بود، با لحن و نظم خاص فلسفی نوشته شده است. دکارت مباحث نفس و اثبات وجود خدا را که در رسالههای دیگر خود به‌اجمال بدانها پرداخته بود، در این رساله بسط داده است.