جامع الصغیر فی الفروع (الجامع...)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

جامِع‌الصَغیر فِی الفُروع (الجامِع...)
تألیف محمد بن حسن شیبانی، در حدود نیمۀ دوم قرن ۲ق. کتابی به عربی، در فقه حنفی. کمابیش ۱۵۳۲ مسئله را دربر دارد. بزرگان فقه، خواندن آن را توصیه می‌کردند و برخی دانستن آن را شرط لازم برای فقاهت و قضاوت می‌شمردند. مؤلف آن را به پیشنهاد ابویوسف نوشته است. حتی برخی برآن‌اند که ابویوسف در تحریر آن مشارکت داشته است. به هر روی، گویا ابویوسف، در تحریر کتاب، به شیبانی بسیار کمک کرده بود. شیبانی خود نیز تصریح می‌کند که کتاب، حاصل شنیده‌های او از ابویوسف است. بسیاری از آرای ابوحنیفه، در این کتاب، نقل شده است. از این‌رو از منابع دست اول فقه حنفی به‌شمار می‌رود. به تناسب اهمیتش، شرح، تعلیقه و حاشیۀ فراوان بر آن نوشته شده است. از آن جمله‌اند شرح ابوجعفر طحاوی، جصاص رازی، ظهیر بلخی، حسین بن محمد، معروف به نجم، هشام نحوی، فخرالاسلام، بَزودی و ابوبکر سرخسی. برخی آن را به نظم کشیده‌اند؛ مانند لمعةالبدر سرودۀ ابونصر فراهی، صاحب نصاب‌الصبیان. جامع‌الصغیر به‌چاپ رسیده است (هند، ۱۳۱۰ق).