جزنی ، بیژن (تهران ۱۳۱۶ـ همان جا ۱۳۵۴ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

جَزَنی‌، بیژن‌ (تهران ۱۳۱۶ـ همان‌جا ۱۳۵۴ش)

جَزَني‌، بيژن‌

فعال سیاسی و نظریه‌پرداز چپ‌گرای ایرانی. در ۱۰سالگی به‌عضویت‌ سازمان‌ جوانان‌ حزب‌ توده‌ ایران‌ درآمد و پس‌ از غیرقانونی‌شدن‌ فعالیت‌ حزب‌ توده‌، به‌‌عنوان‌ رابط‌ مخفی‌ میان‌ اعضا و کانون‌های‌ مخفی‌ حزب‌، فعالیت‌ می‌کرد. پس‌ از کودتای‌ ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دستگیر و مدتی‌ زندانی‌ شد. طی‌ سال‌های‌ ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۸ در راه‌اندازی‌ برخی‌ اعتصابات‌ کارگری‌ در کارخانۀ‌ بلورسازی‌ تهران‌ و برخی‌ کوره‌پزخانه‌ها نقش‌ مؤثری‌ برعهده‌ داشت‌ و در همان‌ سال‌ در برخی‌ تظاهرات‌ دانشجویی‌ هم‌ حضوری‌ فعال‌ ایفا کرد. در ۱۳۳۹ از رهبران‌ جنبش‌های‌ دانشجویی‌ برضد رژیم‌ پهلوی‌ بود و طی‌ سال‌های‌ ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۲ در ناآرامی‌های‌ دانشجویی‌ بارها دستگیر و زندانی‌ شد. جزنی‌ در ۱۳۴۶ بار دیگر دستگیر و به‌ پانزده سال‌ زندان‌ محکوم‌ گردید. در فروردین‌ ۱۳۵۴ به‌‌همراه‌ چند تن‌ دیگر از زندانیان‌ سیاسی‌ در تپه‌های‌ اوین‌ به‌دست عوامل ساواک‌ به‌قتل‌ رسید. کتاب‌ او به نام تاریخ‌ سی‌سالۀ‌ ایران از منابع‌ آموزشی‌ گروه‌های‌ چپ‌‌گرا بود.