جوامع العلوم

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

جَوامِعُ‌العُلوم

نوشتۀ ابن فَریغون، دانشنامه‌ای به عربی دربارۀ علوم و فنون. کتاب بین سال‌های ۳۲۷ تا ۳۴۴ق برای امیر ابوعلی احمدبن محمد چَغانی در دو مقاله نوشته شده است. مقالۀ اول در ادبیات عرب، علم کتابت یا منشی‌گری درباری و مقالۀ دوم در علوم مذهبی، علم فلسفه و منطق در دو قسم حقیقی و غیرحقیقی است. شیوۀ تقسیم‌بندی علوم در این کتاب، الگویی برای آثار پس از خود شد. این کتاب از دانشنامه‌های مهم و قدیمی است و مؤلف آن ایرانی بوده و به‌سبب آن‌که زبان علم در آن روزگار عربی بوده آن را به عربی نوشته است. در نسخۀ به کتابت ۳۹۶ این کتاب، فهرستی از مطالب مندرج در پایان آن آمده که این کار تا آن تاریخ در آثار مشابه متداول نبوده است.