حاج حمد، محمد ابوالقاسم (سودان ۱۹۴۱ـ۲۰۰۴)

محمد ابوالقاسم حاج حمد;
زادروز	سودان ۱۹۴۱م;
درگذشت	۲۰۰۴م
ملیت	سودانی
شغل و تخصص اصلی	متفکر و نویسنده
آثار	انقلاب و ضد انقلاب در اریتره، روش شناسی معرفتی قرآن، اسلام و نقطه عطف جدید، جهان شمولی دوم اسلام

حاج حَمد، محمّد ابوالقاسم (سودان ۱۹۴۱ـ۲۰۰۴)

متفکر و نویسندۀ سودانی. در خانواده‌ای اهل طریقت به‌دنیا آمد. در انقلاب اریتره علیه نیروهای اشغالگر اتیوپی مشارکت داشت. سپس به عضویت دفتر نمایندگی انقلابیان اریتره در دمشق و بیروت درآمد. وی نظریه‌پردازِ پروژه‌ای بود که خود نام «قرن افریقایی بزرگ» بر آن نهاد. همچنین، در شماری از احزاب و سازمان‌های سیاسی سودان مانند حزب مردم به رهبری حسن ترابی عضویت داشت، و در این حزب به‌سبب گرایش‌های انقلابی چپ و در عین حال اسلامی به «شیخ سرخ» ملقب شد. حاج حمد مشاور امور خارجی امارت ابوظبی و برخی امیران سعودی، مشاور رئیس دولت اریتره، و مدتی مشاور مرکز جهانی اندیشۀ اسلامی در امریکا بود و برای تئوری اسلامی‌سازی معرفت نظریه‌پردازی کرد. وی در ۱۹۷۹ فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را پیش‌بینی کرده بود. آثار فراوانی از او منتشر شده که از آن جمله‌اند: انقلاب و ضد انقلاب در اریتره؛ روش‌شناسی معرفتی قرآن؛ اسلام و نقطۀ عطف جدید؛ جهان‌شمولی دوم اسلام. مقالاتی از وی به فارسی ترجمه شده است.