حذف (دستور زبان)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حذف (دستور زبان)

در اصطلاح دستور زبان، کم‌کردن جزئی از کلام. به‌سبب گریز از تکرار کلمه یا ایجاز در سخن، یا ضرورت شعر، ممکن است هریک از اجزا و ارکان جمله حذف شود. مثلاً، در جملات زیر، یک یا چند جزء حذف شده است: «سلام»، «امروز نقد، فردا نسیه»، «هرکه بامش بیش برفش بیشتر». حذف بر دو نوع قرینۀ لفظی و قرینۀ معنوی است: حذف به قرینۀ لفظی: حذف کلمه‌ای در جمله با قرینه‌ای در همان جمله یا جمله‌های قبل و بعدِ آن. مثلِ حذف نهاد به قرینۀ لفظی در این عبارت: «دوستم آمد و کتاب مرا به امانت گرفت». ب: حذف به قرینۀ معنوی: حذف کلمه‌ای در جمله بدون قرینه و با ایجاب محتوای سخن و سیاق کلام. مثلِ حذف فعل در این ‌جمله‌ها: «خداحافظ»، «بهتر که نیامد».