حزین لاهیجی، محمدعلی (اصفهان ۱۱۰۳ـ بنارس ۱۱۸۰ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حَزین لاهیجی، محمّدعلی (اصفهان ۱۱۰۳ـ بنارس ۱۱۸۰ق)

محمدعلی حزین لاهیجی
زادروز اصفهان ۱۱۰۳ق
درگذشت بنارس ۱۱۸۰ق
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی عالم، تذکره نویس
شغل و تخصص های دیگر وقایع نگار سفری و شاعر
سبک هندی
آثار سفرنامه تاریخ حزین/ سوانح عمری (اصفهان، ۱۳۳۲ ش)، تذکره المعاصرین (شرح حال ۱۰۰ تن از علما و شعرای اواخر روزگار صفوی) (اصفهان، ۱۳۳۴ش، تهران، ۱۳۷۵ش)

عالم، تذکره‌نویس، و وقایع‌نگار سفری و شاعر صوفی‌مسلک ایرانی. در شهرهای مختلف ایران و عربستان تحصیل کرد و سرانجام به هند رفت (۱۱۴۶ق). با آن‌که پادشاهان و حکام هند او را حرمت می‌گذاشتند، به‌سبب اوضاع بدِ هند و مردمش، آنان را هجو می‌کرد. به فلسفۀ اشراق و عرفان نظری و عملی بیش از دیگر مکتب‌های فلسفی توجه داشت و دربارۀ آیین‌هایی چون مسیحیت، یهود، زردشت، صابئین و مذاهب مختلف اسلام تحقیق کرد. از شعرای سبک هندی است و اشعارش بیشتر رنگ و بوی صوفیانه دارد. بسیاری از آثار وی در علوم گوناگون از‌بین رفته است. از آثارش: پنج دیوان که آخرین آن‌ها چاپ شده است (تهران، ۱۳۷۴ش)؛ سفرنامۀ تاریخ حزین/ سوانح عمری (اصفهان، ۱۳۳۲ ش)؛ تذکرة‌المعاصرین که شرح‌حال ۱۰۰ تن از علما و شعرای اواخر روزگار صفوی است (اصفهان، ۱۳۳۴ش؛ تهران، ۱۳۷۵ش)؛ مدة‌العمر که مهم‌ترین یادداشت‌های زندگی مؤلف است (حیدرآباد دکن، ۱۳۴۸ق).