حسن تعلیل

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حُسْنِ تَعلیل

(تعلیل به‌معنی علت‌آوردن) در اصطلاح بدیع، بیان‌کردن علتی مناسب و ادبی، ولی غیر‌حقیقی، برای مدعای خود: آن زلف مشکبار بر آن رویِ چون بهار/گر کوته است، کوتهی از وی عجب مدار؛/شب در بهار روی نهد سوی کوتهی/وآن زلف چون شب آمد و آن روی چون بهار (امیر معزّی) شاعر، برای آن‌که براثر کوتاه‌بودن زلف معشوق، که با قیچی کوتاهش کرده‌اند، علتی بیاورد، کوتاهی زلف او را مانند کوتاهی شب در بهار دانسته است.