حسین لرزاده

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
حسین لرزاده در جوانی
حسین لرزاده
نمای داخلی مسجد لرزاده

حسین لرزاده (تهران ۱۲۸۵- همان جا ۱۳۸۳ش)

(با نام اصلی: حسین بن محمد معمار، معروف به لرزاده) معمار و نقاش ایرانی. او طراح و مجری بنای آرامگاه فردوسی است. معماری و تعمیر قسمت‌هایی از حرم امام حسین (ع) را نیز او انجام داد و به همین مناسبت، به سمت معمار افتخاری ابا عبدالله‌الحسین نایل آمد.

بالغ بر ۸۴۲ مسجد، همچون طراحی و اجرای مسجد اعظم قم (بنا به درخواست آیت الله بروجردی)، مسجد امام حسین (ع) تهران، مسجد لرزاده، مسجد مطهری، مسجد سیدالشهدا (ع) در کربلا، از جمله آثار اوست.

پدرش، محمد لرزاده (متوفی در 1305ش)، از معماران دورۀ قاجار و همکار حاج حسن صنیع‌الدیوان، معمار اتابکی بود. از جمله آثارش ‌می‌توان به مسجد حاج حسن صنیع الدیوان، سید نصیر الدین، یکی دو ایوان در مدرسۀ سپهسالار، و حوضخانه‌ آینه کاری حسینیۀ امیر بهادر اشاره کرد.

حسین لرزاده در کوچۀ قلمستان تهران، نزدیک باغ و حمام حاج عبدالصمد متولد شد. از هفت سالگی به مکتب خانۀ «میرزا حسن» رفت. پدرش، او را به مدرسه‌ای در کوچه پشت گذر مهدیخان فرستاد. آن جا هندسه و حساب و رسم فنی و نقاشی را در سطح عالی گذراند و استعدادهای هنری اش را بروز داد. پس از دوران ابتدایی، چند سالی در دبیرستان سلطانی واقع در پل امیر بهادر درس خواند. به علت این که آن مدرسه رشتۀ فنی مورد علاقه‌اش را نداشت، آن جا را ترک کرد و به مدرسۀ «کمال الملک» رفت تا آن جا مجسمه سازی یاد بگیرد. این دوران، یک سال و نیم طول کشید.

قالب‌گیری و قالب‌سازی را نیز آموخت، سپس در کلاس درس «سید محمد تقی نقاش‌باشی» که کار تابلوسازی می‌کرد، حاضر شد. در تمام این دوران، علاوه بر مکتب، در خانه نزد پدرش نیز مشق معماری می‌کرد و به ‌طور عملی هم معماری را فرا ‌گرفت. پس از خلع احمد شاه از سلطنت، کارگاه نقاشی سید محمد تقی نقاش باشی در خیابان ناصریه به علت طرح اصلاحی خیابان، از بین رفت و حسین لرزاده با کسب اجازه از استادش،‌ کارگاه کوچکی کنار مسجد مجدالدوله،‌ بین چهار راه حسن ‌آباد و گذر تقی‌خان به نام «نقاشخانه‌ حسین لرزاده» دایر کرد.

پس از مرگ پدرش، به دعوت «جعفرخان کاشانی» که مشغول ساختن عمارت سنگی تپه علیخان در سعدآباد بود، آن جا رفت و مشغول کار نقاشی در یکی از اتاق‌های این عمارت شد. نخستین کار مستقل لرزاده را می‌توان سردر بانک شاهی (بانک تجارت کنونی) واقع در میدان توپخانه تهران قلمداد کرد. او ساختمان آتش‌ گرفتۀ مجلس شورای ملی را تعمیر کرد. ساخت گنبد کاخ مرمر هم از آثار اوست.

حسین لرزاده در شهریور ۱۳۸۳ش در ۹۸ سالگی درگذشت. او را در مقبرۀ خانوادگی‌اش در شهر ری که خودش نیز ساخته بود، به خاک سپردند.