امین ، حفیظ الله (کابل ۱۹۲۹ـ ۱۹۷۹)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اَمین‌، حَفیظ‌‌‌‌الله‌ (کابل ۱۹۲۹ـ ۱۹۷۹)

حفیظ الله امین
زادروز کابل ۱۹۲۹م
درگذشت ۱۹۷۹م
ملیت افغانستانی
تحصیلات و محل تحصیل فارغ التحصیل دانشگاه کلمبیای امریکا
شغل و تخصص اصلی دولتمرد
گروه مقاله تاریخ جهان
جوایز و افتخارات از بنیادگذاران حزب دموکراتیک خلق افغانستان، بنیانگذاری «حزب خلق »

رئیس‌جمهور (سپتامبر ـ دسامبر ۱۹۷۹) افغانستان‌. فارغ‌التحصیل‌ دانشگاه‌ کلمبیای امریکا‌ و از بنیادگذاران حزب‌ دموکراتیک‌ خلق‌ افغانستان‌ (۱۹۶۵) است. با انشعاب‌ این‌ حزب‌ در ۱۹۶۷، به‌ همراه‌ نورمحمد تره‌کی‌ «حزب‌ خلق‌» را بنیاد‌ نهاد. در ۱۹۷۸ با «حزب‌ پرچم‌» متحد شد و پس از کودتای‌ ۷‌ ثور ۱۳۵۷ش/۲۷ آوریل‌ ۱۹۷۸ در دولت‌ تره‌کی‌، وزیر امورخارجه شد. با تصفیۀ‌ نیروهای‌ وابسته‌ به‌ حزب پرچم‌ از دولت‌، قدرت‌ امین‌ تقویت‌ گردید. در ژوئیۀ‌ ۱۹۷۸ منشی‌ حزب‌ دموکراتیک‌ خلق‌ افغانستان‌ شد. در ۲۷ مارس‌ ۱۹۷۹ به نخست‌وزیری رسید و قدرت‌ را از دست‌ تره‌کی‌‌ رئیس‌ دولت‌ انقلابی‌ افغانستان‌ خارج کرد. در مارس‌ ۱۹۷۹ کابینۀ‌ جدیدی‌ تشکیل‌ داد و وزارت‌ دفاع‌ را نیز خود برعهده‌ گرفت‌. امین‌ در طول‌ زمامداری‌اش‌ به‌ سرکوب‌ کمونیست‌ها پرداخت‌ و آن‌ها را از دستگاه‌های‌ دولتی‌ اخراج‌ کرد و مورد بغض‌ و کینۀ‌ دولت‌ شوروی‌ قرار گرفت‌. متهم‌ بود که‌ اسناد انقلاب‌ (کودتای‌ ۷ ثور) را به‌ امریکا‌ فروخته‌ است‌. قتل‌ دابْس‌، سفیر امریکا در افغانستان‌ را به‌ او نسبت‌ دادند به این نیّت که می‌خواست ماهیت‌ و گرایش‌ غرب‌گرایانه‌ خود را بپوشاند. در جریان‌ مداخلۀ‌ نظامی‌ شوروی‌ در افغانستان‌ (۲۷ دسامبر ۱۹۷۹)، حفیظ‌الله‌ امین‌ دستگیر و تیرباران‌ شد. با سقوط‌ او، به‌ دوران‌ حاکمیت‌ حزب‌ خلق‌ در افغانستان‌ پایان‌ داده‌ شد و حزب‌ «پرچم‌»، که ببرک‌ کارمل در رأس‌ آن‌ قرار داشت،‌ روی‌ کار آمد.