خرقه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ قابل چاپ دیگر پشتیبانی نمی‌شود و ممکن است در زمان رندر کردن با خطا مواجه شوید. لطفاً بوکمارک‌های مرورگر خود را به‌روزرسانی کنید و در عوض از عمبکرد چاپ پیش‌فرض مرورگر خود استفاده کنید.

خِرقه

(نیز: مُرَقَّع و مُرَقَّعه، در لغت به معنی پاره‌جامه‌ای که از پاره‌جامه‌های دیگر دوخته شده باشد) جامۀ ویژۀ صوفیان. بر دو قسم است: یکی آن که پیران طریقت، در نخستین قدم سیر و سلوک، با انجام مراسمی خاص بر تن سالکان می‌پوشانند تا از برکت آن از گناهان دور باشند و آن را خرقۀ تبرّک و تشبّه گویند؛ و دیگر خرقه‌ای است که پیران پس از رشد و تربیت کامل مرید بر او می‌پوشانند و آن را خرقۀ ارادت و تصوّف گویند. این جامه را در حالات گوناگون به نام‌های توبه، تصرّف و نصرت نیز نام نهاده‌اند و چون شاگردی با گرفتن خرقه از دست استاد خود در ظاهر به او شبیه می‌شد، لذا باید همت تمام می‌کرد تا در باطن نیز به او شبیه شود. در میان متصوفه، گرفتن خرقه از دست استاد صاحب‌نام و سلسلۀ معتبر، نشانۀ اهمیت و بزرگی بوده است. از آن‌جا که بیشتر صوفیان اهل سفر بوده‌اند، از این‌رو جامۀ کبود را برای خود انتخاب می‌کردند تا شستن آن دشوار نباشد و از سوی دیگر چون دنیا را محل محنت و مصیبت می‌دانستند، مریدان جامۀ سیاه را به نشانۀ دل‌کندن از دنیا بر تن می‌کرده‌اند. معمولاً انجام سماع صوفیانه با وجد و هیجان همراه است، از این‌رو سالک گاهی اوقات خرقۀ خود را پاره می‌کند. لذا در آیین تصوف برای پاره‌کردن جامه نیز قوانینی وضع شده است. اولین کسی که خرقۀ صوفیانه را بر تن کرد، شبلی بوده است. وی اولین کسی بوده که با دست خود بر مرید و شاگردانش ابوالفضل عبدالواحد تمیمی خرقه پوشاند.