دانشجویان پیرو خط امام
دانشجویان پیرو خط امام
عنوان دانشجویان اشغال‌کنندۀ سفارت امریکا در تهران در ۱۳۵۸ش. دَه ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، گروهی از دانشجویان مسلمان و طرفدار امام خمینی (ره) تصمیم گرفتند برای مدت کوتاهی سفارت امریکا را در تهران اشغال کنند. آنان با استفاده از فضای به‌شدت ضد امریکایی کشور، به مناسبت روز سیزدهم آبان ۱۳۵۸، راه‌پیمایی وسیعی تدارک دیدند و چون به درب اصلی سفارت امریکا در خیابان طالقانی رسیدند، به آن‌جا هجوم بردند و پس از درگیری مختصری آن را اشغال کردند. این دانشجویان که برخی رهبران آنان بعدها از رجال سیاسی مشهور ایران شدند، بلافاصله اعضای سفارت را دستگیر و در داخل ساختمان محبوس کردند. سپس بیانیه‌ای با امضای دانشجویان پیرو خط امام منتشر و به دولت موقت و اشخاصی که به‌زعم آنان سازشکاران محسوب می‌شدند، حمله کردند. این گروگان‌گیری فصل جدیدی را در تاریخ سیاسی ایران رقم زد و آغاز مناقشه‌ای وسیع میان ایران و امریکا و معارضه‌طلبی انقلاب اسلامی ایران با غرب قلمداد شد. مهندس مهدی بازرگان بلافاصله استعفا داد و دولت موقت برکنار، و در شورای انقلاب بحث‌های موافق و مخالف آغاز شد و گروه‌های چپ و رادیکال همراه با عامۀ مردم از اشغال سفارت حمایت کردند. امام خمینی (ره) نیز طی بیانات و اعلامیه‌ای از دانشجویان حمایت کرد و آن را انقلاب دوم نامید. دانشجویان با صدور اعلامیه‌ها و انتشار پی‌در‌پی ترجمۀ اسناد مصادره‌شدۀ سفارت، بسیاری از رجال سیاسی را افشا کردند. حجت‌الاسلام سیّد محمّد موسوی خوئینی‌ها، نماینده و معتمد امام خمینی (ره) در سفارت پس از مدتی به یکی از روحانیون نامدار سیاسی در ایران بدل شد. با شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و شروع به کار مجلس شورای اسلامی در اردیبهشت ۱۳۵۹، امام حل مسئلۀ گروگان‌ها را به مجلس واگذار کرد. مجلس نیز گروهی را برای حل‌وفصل موضوع برگزید که چهرۀ شاخص آنان بهزاد نبوی، رهبر مجاهدین انقلاب اسلامی، بود. این گروه با وساطت دولت الجزایر، سرانجام قراردادی را با نمایندگان دولت امریکا امضا کردند و پس از ۴۴۴ روز، اعضای سفارت را به دولت امریکا تحویل دادند. این رویداد سبب تشدید وخامت روابط ایران و امریکا طی دهه‌های بعد، و تحریم و محاصرۀ اقتصادی ایران توسط آن کشور شد.