دبیس بن صدقه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

دُبَیْسِ بن صَدَقه (۴۶۳ـ مراغه ۵۲۹ق)

(ملقب‌ به:‌ نورالدوله‌ و مکّنی‌ به‌ ابوالاعز) از امیران‌ آل‌مَزْیَد و از حاکمان‌ حله‌ (حک: ۵۱۲ـ۵۲۹ق). در جوانی‌ در نبردهای‌ پدرش‌ شرکت‌ کرد. با کشته‌شدن‌ پدرش‌ در مصاف‌ با لشکر سلطان‌ محمد سلجوقی‌، او نیز به‌ اسارت‌ درآمد (۵۰۱ق). پس‌ از این‌که‌ نسبت‌ به‌ سلطان‌ سوگند وفاداری‌ یاد کرد، آزاد شد، اما سلطان‌ او را نزد خود نگه داشت‌. در زمان‌ سلطان‌ محمود، حاکم‌ حله‌ شد (۵۱۲ق). با مسترشد عباسی‌ جنگید و از سپاه‌ او شکست‌ خورد (۵۱۷ق). به همین سبب، نخست به‌ مسیحیان‌ و بعد به‌ طغرل‌ سلجوقی،‌ برای‌ حمله‌ به‌ بغداد، متوسل‌ شد، اما از هیچ‌یک‌ نتیجه‌ نگرفت. از این‌رو، به‌ مسعود سلجوقی‌ پیوست‌ و پس‌ از آن‌ مسترشد را دستگیر کرد (۵۲۹ق) و به‌ مراغه‌ برد، اما در آن‌جا با دسیسۀ مسعود و به‌دست یکی از غلامان او کشته شد. دبیس فرمانروایی شجاع، بخشنده و آشنا به‌ شعر و ادب‌ بود.