دن، ماکس ویلهلم (۱۸۷۸ـ۱۹۵۲)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
ماکس ویلهلم دن
Max Wilhelm Dehn
زادروز ۱۸۷۸م
درگذشت ۱۹۵۲م
ملیت امریکایی
تحصیلات و محل تحصیل تحصیل در دانشگاه گوتینگن
شغل و تخصص اصلی ریاضیدان
گروه مقاله ریاضیات

دِن، ماکْس ویلهِلم (۱۸۷۸ـ۱۹۵۲)(Dehn, Max Wilhelm)

دِن، ماکْس ويلهِلم

ریاضی‌دان امریکایی، زادۀ آلمان. در ۱۹۰۷، یکی از نخستین بررسی‌های نظام‌مند توپولوژی[۱] را انجام داد. بررسی او عمدتاً‌ ویژگی‌های هندسی چندوجهی‌[۲]ها را دربر میگرفت. دن جواب یکی از مسائل حلنشدۀ بیستوسه گانۀ هیلبرت[۳] را بهدست آورد. این مسئله دربارۀ وجود چهاروجهیهایی[۴] بود که قاعده[۵] و ارتفاع[۶] برابر دارند، ولی برابر نیستند؛ به این معنی که قابل تجزیه به اجزای قابل انطباق یا قابل تکمیل با اجزای قابل انطباق نیستند. در ۱۹۱۰، دن قضیۀ[۷] مهمی را دربارۀ خمینههای توپولوژیک[۸] به اثبات رساند که به لمِ دن[۹] معروف شد، ولی بعدها مشخص شد که در همۀ شرایط صادق نیست. با این همه، او به پژوهش دربارۀ مسائل توپولوژیکِ تبدیل[۱۰] و یکریختی[۱۱] ادامه داد. دن در هامبورگ زاده شد و در دانشگاه گوتینگن[۱۲]، زیرنظر داوید هیلبرت، درس خواند. پس از جنگ جهانی اول، استاد ریاضیات دانشگاه فرانکفورت[۱۳] شد، ولی در ۱۹۳۵، شغل خود را بهسبب اعمال قوانین ضدسامی نازیها ازدست داد. در ۱۹۴۰، به ایالات متحده امریکا مهاجرت کرد و از ۱۹۴۵، در کالج بلک ماونتین[۱۴]، در کارولینای شمالی، به‌کار پرداخت.

 


  1. topology
  2. polyhedra
  3. Hilbert
  4. tetrahedra
  5. base
  6. height
  7. theorem
  8. topological manifolds
  9. Dehn’s lemma
  10. transformation
  11. isomorphism
  12. Göttingen University
  13. Frankfurt University
  14. Black Mountain College