دنیپر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

دنیپِر (Dnieper)

دنيپِر

(به یونانی: بوریسْتِنِس[۱]) رودی به طول ۲,۲۵۰ کیلومتر. از ارتفاعات والدای[۲] در غرب مسکو[۳]، و در ناحیۀ اسمولنسک[۴] در فدراسیون روسیه[۵] سرچشمه میگیرد و با گذر از روسیۀ سفید (بلاروس[۶]) و اوکراین[۷] به‌سمت جنوب جریان مییابد و نزدیک خرسون[۸] به دریای سیاه[۹] میریزد. سومین رود بزرگ اروپا[۱۰] (پس از ولگا[۱۱] و دانوب[۱۲]) است. ریزابههای اصلی آن عبارتاند از بِرِزینا[۱۳] و پریپیات[۱۴] در کرانه[۱۵]های غربی و سوش[۱۶] و دیسنا[۱۷] در شرق. دنیپر رودی در زمینهای پست با درهّای پهناور است که جریان کندی دارد، اما در بهار سیلابی میشود و از دسامبر تا مارس یا آوریل یخ میبندد. با احداث سّد دِنیپْروگِس[۱۸]، جریانهای تند آب بین دنیپروپتروفسک[۱۹] و زاپاریژیه[۲۰] مهار شده است. دنیپر در مسیر پرپیچ و خم خود از مناطق جنگلی اسمولنسک میگذرد و وارد روسیۀ سفید میشود. در اینجا، ذخایر فسفات و زغالسنگ وجود دارد و سیبزمینی و پنبه کشت میشود. در بخش پایینی خود، از استپ پُر درخت اوکراین با منابع غنی سنگ آهن و منگنز میگذرد و مزارع گندم، چغندرقند و پنبۀ آن را آبیاری میکند. دنیپر از دوروگوبوژ[۲۱] تا طول ۲هزار کیلومتر قابل کشتیرانی است. مواد معدنی، مصالح ساختمانی و الوار ازجمله کالاهای اصلی است که از این رود جابهجا میشود. موادی که به بخش علیای رود حمل میشوند عبارتاند از غلات، فرآوردههای نفتی و زغالسنگ. کیف[۲۲]، دنیپروپتروفسک، زاپاریژیه، و خرسون بندرهای اصلی آن بهشمار میروند. چندین نیروگاه برقابی در طول این رود احداث شده است. در قرون وسطا، این رود بخشی از راه اصلی تجارت بین اسکاندیناوی[۲۳] و بیزانس[۲۴] بوده و نقش بزرگی در تاریخ کیِف روس[۲۵] داشته است. نواحی میانی و جنوبی آن محل سنتی زندگی قزاقهای اوکراین[۲۶] بوده است.

 


  1. Borysthenes
  2. Valdai Hills
  3. Moscow
  4. Smolensk
  5. Russian Federation
  6. Belarus
  7. Ukraine
  8. Kherson
  9. Black Sea
  10. Europe
  11. Volga
  12. Danube
  13. Berezina
  14. Prypyat
  15. bank
  16. Sozh
  17. Desna
  18. Dneproges
  19. Dnipropetrovsk
  20. Zaporizhzhya
  21. Dorogobuzh
  22. Kiev
  23. Scandinavia
  24. Byzantium
  25. Kievan Rus
  26. Ukrainian Cossacks