رانت

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

رانْت

اضافه‌درآمد یک عامل تولید نسبت به درآمد همان عامل در شرایط رقابت کامل. رانت در واقع دریافتیِ حاصل از فعالیت‌های غیرمولد است و منظور از رانتِ اقتصادی، درآمد بادآورده‌ای است که از انتقال درآمد دیگران به‌خود حاصل می‌شود. در مفهوم عامیانه، رانت همان سود بادآورده‌ای است که کسب درآمد نه از طریق مشارکت عامل تولید در فعالیت تولیدی، بلکه به واسطۀ داشتن قدرت سلب اختیار از دیگران امکان‌پذیر شده است. وجود رانت در هر نظام اقتصادی به‌معنای تخصیص غیربهینۀ منابع و ناعادلانه بودن نظام اقتصادی است که مانع از رشد و توسعۀ اقتصادی می‌شود. مهم‌ترین عامل بازدارنده از رانت‌جویی و رانت‌خواری، اخلاقیات، ایدئولوژی و مسائل عقیدتی است و به موازات آن اقداماتی از قبیل کاهش مداخلۀ مستقیم دولت در فعالیت‌های اقتصادی، افزایش نقش ارشادی و نظارتی دولت در اقتصاد، حذف امتیازات خاص اعطا شده به برخی اشخاص، برقراری سیستم مالیاتی کارآمد، و ایجاد واحدهای تنظیم مقررات مستقل.