رفوگری

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

رفوگری

حرفه‌ای برای ترمیم آسیب‌های وارده به انواع بافته‌ها به‌ویژه بافته‌های پرزی گره‌دار مانند قالی. این حرفه در مواردی مانند مرمت فرش‌های عتیقه، کاری هنری و بسیار باارزش است. در فرش آنچه رفوگر ترمیم می‌کند معایب و نواقصی است که یا در موقع بافت ایجاد شده، مثل سرکجی و داشتن سَره و کیسی، یا به‌مرور زمان یا براثر حادثه به‌وجود آمده است؛ مثل سوختگی، پوسیدگی، بیدزدگی؛ در مورد معایب گروه اول برای راست‌کردن کجی‌ها با استفاده از تخته‌های چوبی هم‌اندازۀ قالی و ریسمان‌کشی طول و عرض آن، کشیدگی گوشه‌های سرکج، میخکوب‌کردن، پاشیدن آب روی قالی، و گذاشتن اجسام سنگین روی آن کجی‌های فرش را اصلاح می‌کنند. امروز، این عملیات با دستگاهی خاص صورت می‌گیرد. در مورد آسیب‌های ناشی از ضایعه و حادثه باید بررسی شود که نوع آسیب‌دیدگی چیست؛ ابتدا فرش را روی زمین صاف می‌گسترانند و نوع آسیب‌دیدگی را تشخیص می‌دهند؛ آن‌گاه، متناسب با نوع آسیب‌دیدگی عملیات رفوگری را انجام می‌دهند. این عملیات بسته به عمیق یا سطحی‌بودن ضایعه، متفاوت است. در ضایعات عمیق، رفوگر مجبور می‌شود فرش را روی دار یا تخته یا درون قاب محکم کند، برای قسمت ترمیمی چله‌کشی کند و آن را براساس نقشۀ قالی ترمیم کند. ابزار کار رفوگر عبارت است از قیچی، درفش، قلاب، سوزن، انبر دم‌باریک، چارچوب، میخ، چکش، خامه‌های رنگین مطابق با رنگ بافت فرش، نقشۀ قسمتی از فرش که ازبین رفته است، و اتو. در مورد فرش‌های موزه‌ای فقط آن قسمت از ضایعات رفو می‌شود که فرش چارچوب خود را از دست ندهد و به اصطلاح «نریزد» و دیگر قسمت‌های آن به حالت خود باقی می‌ماند تا کهنگی و ناسالم‌بودن فرش دیده شود.