زیره

زیره (caraway)

زيره

گیاهی از خانوادۀ چتریان، با نام علمی Carum Carvi. بومی نواحی معتدل شمالی اروپا و آسیاست. برای استفاده از دانه‌های معطر ادویه‌ای آن کشت می‌شود. زیره در آشپزی، پزشکی، و عطرسازی مصرف می‌شود. خواص درمانی زیره (زیره سیاه) بسیار شبیه رازیانه است. میوۀ این گیاه دارای اثر نیرودهنده، هضم‌کننده، بادشکن، ضد کرم، ضد تشنج، است که منشأ اولیۀ آن ناحیۀ علیای مصر و سواحل نیل بوده است، اما امروزه به‌صورت نیمه‌وحشی در بسیاری از مناطق می‌روید. نوع دیگری از زیره با نام زیرۀ سبز Cuminum cyminum گیاهی کوچک و علفی است که منشأ اولیۀ آن مصر و سواحل رود نیل است، ولی امروزه به‌صورت نیمه‌وحشی در مناطق وسیعی از مدیترانه و ایران و دیگر نواحی نیز می‌روید یا پرورش می‌یابد. قسمت مورد استفادۀ این گیاه میوۀ آن است. رنگ میوه برحسب انواع مختلف گیاه ممکن است زرد تیره، خرمایی مایل به سبز یا خاکستری باشد. از زیرۀ سبز، علاوه‌بر درمان بیماری‌های مختلف، برای معطرساختن نان، پنیر، برنج دم‌کرده و همچنین تهیۀ برخی از نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود. در فصل تولیدمثل با خوراندن زیرۀ سبز به چهارپایان، جفت‌گیری را در آن‌ها افزایش می‌دهند.

 

---