سرقبر آقا
سَرِقبر آقا
گورستانی در جنوب تهران، در نزدیکی دروازۀ حضرت عبدالعظیم. تا مناطق معروف به چالۀ سیلابی و بازار پالان‌دوزها امتداد داشت. سیدابوالقاسم، امام جمعۀ تهران در ۱۲۶۳ـ۱۲۷۰ق، را در آن‌جا دفن کردند و پسر او، سید زین‌العابدین امام جمعه مقبرۀ مجلل آینه‌کاری و کاشی‌کاری و گچ‌بری‌شده با طاق‌های مقرنس و گنبد فیروزه‌ای برای او بنا کرد و از آن پس گورستان، به سرقبر آقا شهرت یافت. سرقبر آقا آرامگاه خانوادگی خاندان امام جمعۀ تهران شد و در اطراف آن محله‌ای به همین نام پدید آمد. از بناهای مهم محلۀ سرقبر آقا سربازخانۀ آن و سفارت روسیه بود. سرقبر آقا در شب‌های زیارتی و اعیاد مذهبی به محل تجمع و تفریح مردم تهران تبدیل می‌شد و فروشندگان دوره‌گرد، فالگیرها، میمون‌بازها، معرکه‌گیرها و مارگیرها در آن‌جا تجمع می‌کردند. آب‌انبار بابا نوروزعلی در کوچۀ سیاه‌ها در محله سرقبر آقا شهرت فراوان داشت. در دورۀ سلطنت رضاشاه پهلوی، ضمن اصلاحات شهرداری، در گورستان سرقبر آقا که به محلی کثیف و ناامن و مخروبه تبدیل شده بود، نخستین پارک تهران با نام باغ فردوس ایجاد و در شمال و شرق آن خیابان‌های مولوی و صاحب جمع احداث شد. در دورۀ محمدرضا شاه، زایشگاه فرح و بیمارستان امدادی شیر و خورشید سرخ در کنار آن بنا شد. گورستان سرقبر آقا، مدفن بسیاری از هنرمندان و ادیبان ازجمله ابوالحسن‌خان صنیع‌الملک نقاش‌باشی، علی‌اکبر نفیسی (ناظم‌الاطباء) پزشک مخصوص احمدشاه قاجار و پسر ادیب و تاریخ‌نویس او سعید نفیسی است.