سروری، مصلح الدین مصطفی (۸۹۷ـ۹۶۹ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سُروری، مصلح‌الدّین مصطفی (۸۹۷ـ۹۶۹ق)

عالم، شاعر، نویسنده و مترجم ترک. نزد دانشمندان بزرگ زمان خود ازجمله نهالی، جعفر چلبی، عبدالواسع درس خواند. در ۹۲۷‌ق‌/‌۱۵۲۰‌م نزد محیی‌الدین فناری‌زاده قاضی استانبول و قاضی عسکر آناطولی مشغول به‌کار شد. پس از متهم‌شدن به افشای اسرار شغلی ترک قضاوت کرد. پس از آن به طریقت نقشبندیه پیوست. بعد از مدتی از طرف فناری‌زاده بخشوده شد و به تدریس در مدارس پرداخت. پس از مرگ فناری‌زاده، مجدداً به صوفیگری روی‌آورد و با فروش کل دارایی‌اش مسجدی به نام خود بنا کرد. با دعوت سلطان‌سلیمان قانونی، آموزگاری شاهزاده مصطفی را به‌عهده گرفت. مناسبات و صمیمیت استاد و شاگرد چندان بود ‌که پس از قتل شاهزاده، سروری دربار را ترک گفت و تا پایان عمر در مسجدی که خود ساخته بود مشغول تدریس و تألیف آثارش شد. سروری بر آثار بسیاری از شعرای بزرگ ایرانی، مانند بوستان و گلستان سعدی، دیوان حافظ (در ۲ جلد)، مثنوی مولوی (در ۶ جلد) و معمیّات جامی، به ترکی شرح نوشته است. از دیگر آثارش: دیوان سروری به ترکی؛ ترجمۀ گزیده‌ای از قانون ابن‌ سینا از عربی به ترکی؛ الحواشی علی تفسیر قاضی بیضاوی.