سید حمیری، اسماعیل (بصره ۱۰۵ـ ح ۱۷۳ق)

سیّدِ حِمْیَری، اسماعیل (بصره ۱۰۵ـ ح ۱۷۳ق)
شاعر شیعۀ عرب. خاندانش از اباضیه بودند. در جوانی به فرقۀ کیسانیه گروید و سپس از شیعیان امامیه شد. برخی اشعار منسوب به کُثَیِرّ (که او نیز کیسانی بود) در منقبت امام غایب (محمد بن حنفیه) احتمالاً از سید حمیری است. او در خلافت عباسیان، ستایندۀ سَفّاح، منصور و مهدی شد. با آن‌که ۴۰ سال کیسانی بود، در ۱۵۰ق به حقانیت امام جعفر صادق (ع) ایمان آورد. شعر او را از لحاظ زبان ساده امّا فاخرش با بَشّار بن بُرد هم‌تراز شمرده‌اند؛ لیکن سرشت سیاسی شعر و ستایش او از بنی‌هاشم و طعن گاه‌گاهش به صحابه و حتی عایشه، همسر پیامبر(ص)، سبب محدویت رواج اشعار وی بود. از او دیوانی دردست نیست و فقط پاره‌هایی از شعر او در منابع مختلف محفوظ مانده است. سید حمیری را ازجمله پرشعرترین شاعران عرب از عصر جاهلیت تا دو قرن آغاز استیلای اسلام گفته‌اند.