شاه عالم گورکانی دوم

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

شاهِ عالم گورکانی دوم (دهلی ۱۱۴۰ـ۱۲۲۱ق)
(یا: آفتاب دهلوی) ملقب‌ به‌ ابوالْمُظَفَّر جلال‌الدین‌ علی‌ جُوهَر، پانزدهمین‌ پادشاه‌ (حک: ۱۱۷۳‌ـ‌۷ رمضان‌ ۱۲۱۸‌ق) سلسلۀ‌ تیموریان‌ هند. نامش‌ میرزا عبدالله‌ و پسر عزیزالدین عالمگیر دوم‌ بود. ۲۵ سال‌ اول‌ زندگی‌ خود را با پدرش در زندان‌ سپری‌ کرد. در ۱۱۷۳‌ق در بنگال، با عنوان‌ شاه‌ عالم‌ دوم،‌ بر تخت‌ سلطنت‌ نشست. شاه‌ عالم‌ تا ۱۱۸۵‌ق تحت‌ نظر انگلیسی‌ها بود و در همین‌ سال‌، به‌ دهلی‌ بازگشت‌. اما در ۱۲۰۲‌ق غلام‌ قادرخان‌ روهیله‌ او را گرفتار و کورش کرد. دوباره‌ مدتی‌ به‌ سلطنت‌ رسید، اما پس‌ از این‌که‌ دهلی‌ را‌ انگلیسی‌ها تصرف‌ کردند، شاه‌ عالم‌ نیز از ‌۱۲۱۸ق، تا هنگام‌ مرگ‌ (۱۲۲۱‌ق) تحت‌ نظر انگلیسی‌ها بود. او را در نزدیکی‌ مقبرۀ‌ بهادرشاه‌ اول‌ دفن‌ کردند. شاه‌ عالم‌ به‌ شعر و ادب علاقه‌ داشت. از آثارش: دیوان اشعار اردو؛ منظومۀ اقدس که مثنوی است؛ نادرات شاهی (۱۹۴۴) که مجموعۀ اشعار فارسی، اردو، هندی و پنجابی اوست.