شوک درمانی

شوک‌درمانی (shock therapy)

درمان برخی از بیماری‌های روانی با استفاده از دارو یا جریان برق با ایجاد شوک. مانفرد زاکِل، روان‌پزشک اتریشی،‌ در ۱۹۳۳ نخستین گزارش استفاده از شوک انسولین را منتشر کرد. تا زمانی‌که داروهای آرام‌بخش کشف شدند، شوک انسولین به شیوه‌های گوناگون در درمان اسکیزوفرنی و دیگر انواع روان‌پریشی به‌کار می‌رفت. در این روش با تزریق مقدار زیاد انسولین به بیمار، قند خونش را به حدی پایین می‌آورند که به حال اغما فرو برود. بعد از حدود یک ساعت با واردکردن محلول گرم نمک به معده یا تزریق وریدی گلوکز، بیمار را از حال اغما خارج می‌کنند. ایجاد شوک با جریان برق را دو روان‌پزشک ایتالیایی، یوگو چرلتّی و لوتچو بینی، در ۱۹۳۸ در رم معرفی کردند که در درمان افسردگیهای شدید کاربرد بسیار دارد. روش کار به این صورت است که دو الکترود بر روی شقیقه‌ها قرار می‌دهند و با جریان برق متناوبی که از آن‌ها عبور می‌کند، بیمار سریع از هوش می‌رود. ایجاد شوک را معمولاً دو تا شش هفته و در هفته سه‌ بار تکرار می‌کنند. در بیماری‌های حاد، دفعات شوک به دو سه بار در روز هم می‌رسد. ضعیف‌شدن حافظه، کاهش تمرکز و نیز شکستگی استخوان به‌سبب انقباض عضلات از عوارض شوک‌درمانی است؛ البته امروزه شوک‌درمانی به شیوه‌هایی صورت می‌گیرد که عوارض کمتری دارد، ازجمله درمان با بیهوشی عمومی و استفاده از داروهای شُل‌کنندۀ عضلات تا از انقباض عضلات و شکستگی پیشگیری شود. در این روش آنچه باعث بهبود می‌شود تشنج است. هرچه شوک خفیف‌تر باشد، حافظه کمتر آسیب می‌بیند.

 

---