نمایش مبدأ برای شیبک خان


شَیْبَک‌خان (۸۵۵ ـ ۹۱۶ق)<br>
<p>(یا: شیبانی‌خان) شهرت محمّدشاه بَخْت‌خان شیبانی، خان ازبک، پادشاه (حک: ۹۰۶ـ ۹۱۶ق)، و بنیانگذار سلسلۀ‌ شیبانیان. فرزند بوداق بود و نسبش‌ به‌ شیبان، نوۀ‌ چنگیز، می‌رسید. پس‌ از مرگ‌ پدر، سرپرستی‌ او را ابوالخیرخان‌، فرمانروای‌ دشت‌ قِبْچاق، به‌عهده گرفت. قلمرو‌ دشت‌ قِبْچاق پس‌ از مرگ‌ ابوالخیر میان‌ خویشان‌ او تقسیم‌ گردید و شیبک‌ برای‌ بازپس‌گیری‌ آن‌ سرزمین‌ها در ۹۰۶ق ماوراءالنهر را تسخیر و شاهرخیه‌، تاشکند، بلخ‌، هرات‌ و سمرقند را نیز تصرف‌ کرد (۹۰۶ تا ۹۱۳ق)، سپس‌ شاه‌ اسماعیل‌ صفوی‌ اول را به‌ مذهب‌ تسنن‌ فراخواند ولی‌ شاه‌ اسماعیل‌ برای‌ نبرد با شیبک‌‌خان‌ ازبک‌ به‌ خراسان‌ حمله‌ کرد و او را در محمودآباد شکست‌ داد و کشت‌ (۹۱۶ق) و در سمرقند به‌ خاک‌ سپرده‌ شد. شیبک‌‌خان‌ به‌ زبان‌ فارسی‌ و عربی‌ مسلط‌ بود و به‌ این‌ دو زبان‌ شعر می‌سرود. او دانشمندان‌ و ادیبان‌ را احترام‌ می‌کرد و مدرسه‌هایی‌ در ماوراء‌النهر بنا کرد. واصفی‌ هروی‌، واعظ‌ کاشفی‌، هاتفی‌ و حسامی‌ از نزدیکان‌ دربارش‌ بودند.</p>
<br><!--26174300-->
[[رده:تاریخ ایران]]
[[رده:ایران از حکومت مغول تا صفویه]]