شیونگ نو

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

شیونْگ‌نو (Xiongnu)

احتمالاً کنفدراسیونی از صحراگردان ترک. در قرن ۳پ‌م با چین می‌جنگیدند. آنان حدود ۲۰۰پ‌م در مغولستان قدرت گرفتند، ولی در ۱۱۹پ‌م وودی[۱] (وو ـ تی[۲]، حک: ۱۴۱ـ۸۷ پ‌م) امپراتور سلسله هان[۳] چین آنان را به صحرای گُبی[۴] عقب رانده و چین شی هوانگ دی[۵] دیوار بزرگ چین را برای جلوگیری از حمله‌های آنان ساخت. آنان سرانجام مطیع چین‌ شدند و بازماندگانشان به‌منزلۀ مرزبان به خدمت امپراتوران چین درآمدند. آنان بر گائوزو[۶]، امپراتور هان، در پینگ‌چِنگ[۷] غلبه کردند. وودی نیز با آنان چندین‌بار جنگید؛ که در این جنگ‌ها سردارانش عبارت بودند از هوئوچوبینگ[۸]، لی گوانگ[۹]، لی لینگ[۱۰]، و لی گوانگ‌لی[۱۱]. سپاهیان چین در برابر شیوه‌های جنگ و گریز سواران کماندار آنان درمانده بودند. چین سرانجام قدرت آنان را با دامن‌زدن به جنگ‌های داخلی از‌بین بُرد و در یکی از جنگ‌ها چی‌چی[۱۲] به غرب گریخت و در جنگی دیگر کنفدراسیون به دو شاخۀ شمالی و جنوبی تقسیم شد. ائتلافی متشکل از چینی‌ها، شیونگ‌نو جنوبی و شین‌بِی[۱۳]، شاخۀ شمالی‌ها را مغلوب و وادار کرد که به درۀ ایلی[۱۴] (قزاقستان جنوبی) بگریزند (۹۲م). آنان در برابر حملۀ سپاه چین برای اشغال دوبارۀ شهرهای تاریم[۱۵] مقاومت کردند و پس از آن ناپدید شدند، و احتمالاً به غرب کوچ کردند و هون‌ها[۱۶] را تشکیل دادند. جنوبی‌ها در مرز چین ساکن شدند، و در جنگ‌های داخلی مانند شورش هشت شاهزاده شرکت کردند و در ۳۰۴م تحت فرمان لیو یوان[۱۷] و لیو کونگ[۱۸] شوریدند و یکی از شانزده مملکت چین را تشکیل دادند. جی[۱۹]، از قبایل تشکیل‌دهندۀ شیونگ‌نو، نیز به فرماندهی شی‌له[۲۰] برضد اتحادیه قیام کرد. ممالک این قوم را به ترتیب فو جیان[۲۱]، و توبا گویی[۲۲] و جانشینان آنان تصرف کردند، و بازماندگان آنان جذب چین شدند. نیز ← هون‌ها

 


  1. Wudi
  2. Wu-ti
  3. Han Dynasty
  4. Gobi
  5. Qin Shi Huangdi
  6. Gaozu
  7. Pingcheng
  8. Huo Qubing
  9. Li Guang
  10. Li Ling
  11. Li Guangli
  12. Chichi
  13. Xianbei
  14. Ili
  15. Tarim
  16. Huns
  17. Liu Yuan
  18. Liu Cong
  19. Jie
  20. Shi Le
  21. Fu Jian
  22. Toba Gui