بهرنگی، صمد (تبریز ۱۳۱۸ـ ۱۳۴۷ش)
| صمد بهرنگی | |
|---|---|
| زادروز |
1318 |
| درگذشت | 1347 |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل زبان انگلیسی |
| شغل و تخصص اصلی | نویسنده |
| شغل و تخصص های دیگر | مدرس |
| آثار | ماهی سیاه کوچولو؛ افسانه‌های آذربایجان (۲ جلد، ۱۳۴۴ش)؛ کندوکاو در مسائل تربیتی ایران (۱۳۵۴ش) |
| گروه مقاله | ادبیات فارسی |
صمد بهرنگی (تبریز ۱۳۱۸ـ ۱۳۴۷ش)
نویسندۀ داستان‌های کودکان و نوجوانان، گردآورندۀ فرهنگ عامه و منتقد اجتماعی ایرانی. پس از به پایان رساندن تحصیلات متوسطه در دانشسرای تربیت معلم، به آموزگاری در مدارس روستاهای آذربایجان شرقی مشغول شد. ضمن تدریس، در رشتۀ زبان انگلیسی تحصیل کرد و بقیۀ عمر کوتاهش را به نوشتن برای کودکان روستایی و تدریس به آنان پرداخت. کار ادبی‌اش را با نوشتن قطعه‌های فکاهی در روزنامۀ توفیق، و ترجمۀ داستان‌های کوتاه نویسندگان ترک آغاز کرد.
بهرنگی در زمینۀ گردآوری فرهنگ عامۀ مردم آذربایجان و آموزش و پرورش در ایران نیز آثاری پدید آورد، اما بیشترین جلوۀ تأثیرش، در تحولات ادبیات نوجوانان آشکار است. وی در آثارش، ضمن پرداختن به دنیای خیالیِ کودکانه، به انتقاد از ساختارهای سیاسی و اجتماعی می‌پردازد. مرگ بهرنگی در منطقه‌ای دورافتاده (رودخانۀ ارس) و با توجه به شهرت روبه‌فزونی او به‌عنوان نویسنده‌ای معترض، شایعۀ قتل او به دست عوامل رژیم شاه را بر سر زبان‌ها انداخت که البته جلال آل‌احمد در ایجاد این شایعه نقش مهمی داشت. قصۀ مشهور ماهی سیاه کوچولوی او به زبان‌های اروپایی ترجمه شده و چند جایزۀ بین‌المللی را به خود اختصاص داده است.
از آثارش: مجموعۀ قصه‌های بهرنگ (۱۳۴۸ش) که دربردارندۀ همه قصه‌های کودکان اوست؛ افسانه‌های آذربایجان (۲ جلد، ۱۳۴۴ش)؛ کندوکاو در مسائل تربیتی ایران (۱۳۵۴ش).