طریق (عرفان)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

طریق (عرفان)

(در لغت به معنی راه و روش) اصطلاحی است عام‌تر از اصطلاح طریقت؛ مجموعۀ قواعدی که از سوی خداوند برای قرب بندگان به خود و حصول رضایت خود وضع کرده است. از این‌رو، این اصطلاح، بیشتر شامل قواعدی می‌شود که در زبان صوفیان، شریعت خوانده می‌شود. در اصطلاحی دیگر، طریق بهرۀ خاصی است که هر سالک از طرق می‌یابد. این طرق، به نسبت هر سالک متعدد است. لفظ طرق در عبارت معروف «الطرق الی‌اللّه بعدد أنفاس الخلائق» (راه‌های به سوی خداوند به اندازۀ نفوس یا نفس‌های مردم است)، ناظر به همین اصطلاح دوم است. این واژه معمولاً با «الی‌الله» (به سوی خدا) می‌آید و طریق الی‌الله دارای شرایطی است که مهم‌ترین آن‌ها دوچیزند؛ یکی استعداد ذاتی سالک و دیگری استقامت و پایداری او در سلوک و انجام ریاضت‌هایی که لازمۀ آن سلوک است.