عبدالله خان شیبانی (۹۴۰ـ۱۰۰۶ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

عَبدُالله‌خان شیبانی (۹۴۰ـ۱۰۰۶ق)
یازدهمین‌ و بزرگ‌ترین پادشاه‌ (ماوراءالنهر ۹۹۱ـ۱۰۰۶ق) از سلسلۀ‌ شیبانیان، پسر اسکندر‌خان‌ فرمانروای‌ کرمینه‌. پس‌ از فوت‌ نوروز احمد‌خان‌ (۹۶۳ق)، فرمانروای‌ تاشکند، عبدالله‌خان‌ بر آن‌ شد تا سرزمین‌هایی‌ را که‌ شاه‌ اسماعیل‌ اول‌ صفوی‌ متصرف‌ شده‌ بود باز پس‌ گیرد. او کرمینه‌، شهر سبز، بخارا، بلخ‌، سمرقند، تاشکند و شمال‌ رود سیحون‌ را تصرف‌ کرد (۸۱ تا ۹۹۱ق) و با درگذشت‌ پدر (۹۹۱ق) بر تخت‌ سلطنت‌ نشست‌ و فرغانه‌ را نیز گرفت‌ و شورش‌ مردم‌ تاشکند را درهم شکست و بدخشان‌ را تصرف‌ کرد و تا خوارزم‌ و کاشغر پیش‌ رفت‌. سپاهیان‌ او در خراسان‌ ویرانی‌های‌ فراوانی‌ به‌‌بار آوردند، ولی‌ سرانجام‌ در هرات‌ از شاه‌‌عباس‌ اول‌ صفوی‌ شکست‌ خوردند (محرم‌ ۱۰۰۶ق) و از خراسان‌ بیرون‌ رفتند. او در سال‌های‌ آخر حکومتش‌ با پسر خود عبدالمؤمن‌خان‌ جنگید و هنگام‌ لشکرکشی‌ به‌ سمرقند، در میان‌ راه‌ درگذشت‌.