عمارت قزاقخانه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی


عمارت قزاقخانه
نام فارسی عمارت قزاقخانه
کشور ایران
استان تهران
موقعیت شمال باغ ملی
کاربری نظامی
مشخصات معماری ساختمانی وسيع و دارای سه طبقه، شامل پنج قسمت داخلی، با اصطبل، انبارها، اسلحه‌خانه، آتش‌بار و دیگر بناها.
زمان ساخت دوره‌ی قاجار
سازنده کلنل اتاماژور کاساکوفسکی (طراح و ناظر ساخت)
عمارت قزاقخانه
نمای ورودی عمارت

عمارت قزاقخانه

 

بنایی تاریخی در تهران، شمال باغ_ملی، مربوط به دوره­‌ی قاجار. در یک سند تاریخی باقی­‌مانده از دوره­‌ی قاجار، از کلنل اتاماژور کاساکوفسکی به عنوان طراح و ناظر ساخت عمارت قزاقخانه نام برده می­‌شود. مورخ‌­الدوله سپهر در خاطرات خود در مورد عمارت قزاقخانه و کلنل کاساکوفسکی می‌­نویسد: "در عهد کاساکوفسکی عمارت قزاقخانه ساخته شد. او میدان مشق را دیوار کشید و آن محوطه را برای آموزش قزاق­‌ها اختصاص داده."

پادگان در مرکز تهران آن روزگار یک ساختمان وسيع و دارای سه طبقه، شامل پنج قسمت داخلی، با اصطبل، انبارها، اسلحه‌­خانه، آتش‌بار و دیگر بناها و محصور با دیواری بلند بود. آنچه از قراین و شواهد تاریخی برمی­‌آید زمان اتمام ساخت عمارت قزاقخانه، به احتمال زیاد، بین سال­‌های ۱۲۷۵ و ۱۲۷۶ش است. عمارت قزاقخانه در سه دوره‌­ی تاریخی شکل گرفته است. قدیمی­‌ترین دوره­‌ی آن متعلق به عهد مظفری است که شامل ساختمان جنوبی مجموعه می­‌شود؛ دوره­‌ی دوم، شامل ساختمان­‌های پیرامون شرقی و شمالی است، که از نظر منظر شهری، جداره­‌ها و تزئینات ارزشمند می­‌باشند؛ دوره­‌ی سوم، شامل ساختمان­‌های مرکزی است که به صورت قرینه نسبت به محور اصلی مجموعه و میدان باغ ملی طراحی و ساخته شده‌­اند. این ابنیه در دوره­‌ی پهلوی اول طراحی شده و از نظر ارزش تاریخی و عناصر معماری نسبت به ساختمان دوره­‌ی مظفری از اهمیت کمتری برخوردارند. ساختمان قاجاری، تنها ساختمان سه طبقه­‌ی مجموعه است که فوقانی­‌ترین بخش آن، زمانی دفتر کار رضاخان پس از کودتای سوم اسفند بوده است. بقیه­‌ی بخش­‌های ساختمان جنوبی، و نیز ساختمان­‌های شرقی، شمالی و غربی همگی دو طبقه دارند که یکی هم­‌سطح زمین و دیگری بر روی آن قرار گرفته است. ساختمان قاجاری با الگوبرداری از معماری قلعه­‌ها و بناهای نظامی روسی با شیوه‌­ای ایرانی ساخته شده است.

سازه­‌ی ساختمان در طبقه­‌ی اول به شیوه­‌ی طاقی، و در طبقه­‌ی دوم قابی­‌شکل است. سایر ساختمان­‌های مجموعه نیز به شیوه­‌ی‌ سازه­‌ی قابی­‌شکل اجرا شده­‌اند، به طوری که طبقه­‌ی اول از تیرهای آهنی وارداتی و سقف طبقه­‌ی دوم از خرپاهای چوبی و به صورت شیروانی ساخته شده است.

 

منابع