فالی ابزری، اسعد (فیروزآباد ۵۹۴ـ اشکنوانیه ۶۲۴ق)

فالی اَبْزَری، اَسْعَد (فیروزآباد ۵۹۴ـ اشکنوانیه ۶۲۴ق)

شاعر و دولتمرد ایرانی. در ادب فارسی و عربی دستی توانا داشت و به‌همین سبب افزون بر وزارت سعد زنگی مکتوبات و نامه‌های او را به دیگر فرمانروایان می‌نوشت. میان سال‌های ۵۹۱ و ۵۹۲ق به سفارت نزد سلطان محمد خوارزمشاه رفت و نزد او احترام یافت و وزارت خوارزمشاه به او پیشنهاد شد. پس از مرگ سعد، پسرش، ابوبکر، اسعد را به بهانۀ همدلی و نوشت‌وخواند با خوارزمشاه مؤاخذه و سرانجام وی را در دژ اشکنوان زندانی کرد (۶۲۳ق) و چندی بعد در همان‌جا کشت. به زبان‌های عربی و فارسی شعر می‌سرود و با امام فخر رازی دوستی و نامه‌نگاری داشت. اثر معروف او قصیدۀ اشکنوانیّه است که به قصیدۀ حبسیّه و عمیدیّه نیز شهرت دارد و در دژ اشکنوان سروده است. این قصیده به ضمیمۀ معلقات سبع چاپ شده است (تبریز، ۱۲۷۳ق). کلمان هوار در مجلۀ سامی این قصیده را به‌چاپ رسانده است (۱۸۹۲). سروده‌ای فارسی از او، که در آن از ابوبکر بن سعد طلب عفو کرده، باقی‌مانده است.