فرسایش ساحلی
فرسایش ساحلی (coastal erosion)
فرسایش خشکی، براثرِ کوبشِ مداومِ امواج دریا، عمدتاً با فرآیندهای عملِ هیدرولیکی[۱]، برسایش[۲]، سایش[۳]، و خوردگی[۴]. عمل هیدرولیکی با اِعمال نیروی امواج عمل می‌کند که هوای درون حفره‌های سنگ‌ها و صخره‌های ساحلی را فشرده می‌کند. هوا به‌حالت انفجاری منبسط می‌شود و سنگ‌ها را خُرد می‌کند. این نیرو شامل اِعمال نیروی آب روی صخره‌ها نیز می‌شود. در طوفان‌های شدید، بزرگی این نیرو ممکن است شش تُن بر سانتی‌متر مکعب، به اندازۀ نیروی یک بولدوزر، باشد. امواج سنگ‌ها و ریگ‌ها را به سطح صخره‌های ساحلی می‌کوبانند که طی فرآیند برسایش و سایش، ساییده می‌شوند. سواحل گلِ سفید و سنگ آهک در فرآیند انحلال[۵]، که به آن خوردگی نیز می‌گویند، بیشتر فرسایش می‌یابند. در فرآیند سایش، ذرات سنگی فرسایش‌یافته دوباره ساییده شده، کوچک‌تر، و گردتر می‌شوند. خردشدگی یخبندانی[۶] (یخبندان‌ذوب[۷]) به‌سبب انبساط آب یخ‌زده در ترکها، و هوازدگی زیست‌شناختی[۸] به‌سبب حفاری نرم‌تنان حفار سنگ و گیاهان روی می‌دهد که هر دو موجب فرسایش سنگ‌ها می‌شوند. وقتی دماغه‌های ساحلی از سنگ‌های مقاوم ساخته شده باشند، دریا ساحل را طی مراحل متوالی می‌فرساید. فرسایش در وهلۀ اول در سطوح ضعف، مانند گسل[۹]ها و ترک[۱۰]ها، آغاز می‌شود تا غارها شکل گیرند. بعد از آن، بخش‌های داخلی غارها را می‌ساید و آن‌ها را بزرگ می‌کند. در برخی مواقع، ممکن است سقف غارها ریزش کند و دیگِ‌چال[۱۱] ایجاد شود. در موارد دیگر، غارهای دو طرف دماغۀ[۱۲] ساحلی ممکن است به‌‌هم متصل شوند و قوس طبیعی[۱۳] پدید آورند. وقتی سقف قوس ریزش کند، ستون (صخره منفرد)[۱۴] به‌وجود می‌آید و براثر ساییده‌شدن ستون، پایه[۱۵] شکل می‌گیرد. نمونه‌هایی از ستون در نیدلز[۱۶] انگلستان یافت می‌شود.