فرمول (شیمی)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فُرمول (شیمی)(Formula)
روشی برای نشان‌دادن ترکیب شیمیایی، با استفاده از نمادهایی برای اتم‌های حاضر در ترکیب. زیرنویس نمادها معمولاً تعداد اتم‌ها را معین می‌کنند. فرمول مولکولی به‌آسانی نوع و اتم‌های موجود را به‌دست می‌دهد. مثلاً، فرمول مولکولی اسید اتانوئیک C۲H۴O۲ است. فرمول تجربی نسبت‌های سادۀ اتم‌ها را در ترکیب نمایش می‌دهد و مثلاً برای اسید اتانوئیک به‌صورت CH۲O درمی‌آید. فرمول ساختاری شیوه‌ای را نشان می‌دهد که اتم‌ها به آن شیوه مرتب شده‌اند. در این حالت، معمولاً فرمول را به‌صورت گروه‌های شکل‌دهندۀ ترکیب مي‌نگارند. مثلاً، اسیداتانوئیک را می‌توان به‌صورت CH۳ -CO-OH، یا آن‌طورکه معمول‌تر است، CH۳COOH، نشان داد. فرمول ساختاری همچنین آرایش اتم‌ها یا گروه‌ها را در فضا نشان می‌دهد. فرمول ساختاری تصویری تقریبی از ساختار به‌دست می‌دهد و در آن، اتم‌هایی که با زوج الکترون به‌هم وصل ‌شده‌اند با خط کوتاه به نمایش درمی‌آیند. برای ارائه تصویری بهتر از فرمول الکترونی استفاده می‌کنند. در این فرمول‌ها، تعداد الکترون‌های خارجی یک اتم را با نقطه و گاهی نیز با خط کوتاه نشان می‌دهند. در این حالت، ترکیب‌های یون‌شده را به‌صورت فرمول یونی نمایش می‌دهند.